Mombrain: waarom je je sleutels in de koelkast terugvindt

Het leek niet meer te werken, dat brein van mij. Uitgeschakeld. Een maand of wat postpartum en weer aan het werk – bleken die hersenen nog op standje zwangerschap te staan.
Herkenbaar?
Wees gerust, je bent niet gek. Je bent moeder. Met een mombrain. Want dat blijkt echt een ding te zijn. En gelukkig een ding waar wat aan te doen is.

Black-out

Ik zat achter mijn laptop, starend naar het scherm. Hoefde het klereding nog maar open te klappen of ik barstte in tranen uit. Want het ging niet meer: schrijven. Ik kon niet meer nadenken, niet meer concentreren, geen leuke zinnen meer bedenken en al helemaal geen wetenschappelijke onderzoeken uitpluizen. Noppes.
Even dacht ik dat ik een acute burn-out had. Op het randje van instorting zat, want: jánken. Zat ik daar, starend naar mijn scherm. Aaiend over de toetsen. Om vervolgens maar weer naar beneden te gaan, en mijn baby te knuffelen. Dat kon ik nog wel namelijk. Erg goed zelfs.

Baby = prioriteit

Tja, zeggen sommige mensen. Dáárom is dat dus, zo’n mombrain. Omdat je je ook met je baby bezig moet houden. En niet met leuke zinnen tikken.
Heel vroeger was dat natuurlijk ook zo. Dat het letterlijk levensgevaarlijk was om je baby alleen te laten. Dat zijn of haar overleving afhing van hoe dicht jij bij je baby zat. En ons brein werkt nog steeds zo.
In eerste instantie geldt dat namelijk ook nog gewoon in deze tijd. Niks is die eerste weken belangrijker dan wennen aan je baby. Aan samenzijn, aan een gezonde hechting, aan leren hoe je die borstvoeding onder de knie krijgt, luiers verschoont, en de taal van dat weerloze schepseltje leert kennen. En aan bijkomen van je bevalling, laten we eerlijk zijn.
Niks, niks is belangrijker. En als je je die eerste weken volledig kunt richten op je kindje, en je eigen herstel, dan heb je daar de rest van je leven profijt van.

Back to business

Maar dan komt er een punt, op een gegeven moment, dat je meer wilt. Of moet. Je verlof loopt af, of je krijgt langzaamaan weer zin om iets anders met je hersenen te doen dan ontcijferen wat je baby je probeert te vertellen. En dan blijken die hersenen het niet meer doen. Ai!

Alles is voor baby

Terwijl je baby in jouw buik groeide, heeft het ook een heel brein ontwikkeld. En dat is, kort door de bocht, ten koste gegaan van jouw eigen grijze massa. Helaas.
Om zo’n babybrein from scratch te maken, is namelijk hartstikke veel DHA en choline nodig. Alle beetjes die je hebt – en als het goed is heb je veel meer dan beetjes tot je beschikking – gaan naar je baby. Het is belangrijker dat je kind een goed stel hersenen ontwikkelt dan dat jij wiskundige formules kunt onthouden. Of kunt onthouden waar je je sleutels gelegd hebt – die komen uiteindelijk toch wel weer boven water.

Wat is DHA?

DHA is één van de omega-3 vetzuren. Het is super belangrijk voor de hersenfunctie en wordt ook ingebouwd in de celmembranen, waardoor ze lekker soepel blijven. En je dus niet zo’n stijfkop wordt. Letterlijk! Tijdens de ontwikkeling van het embryo in de buik is het heel belangrijk, maar ook tijdens de vroege kinderjaren, zwangere of borstvoeding gevende moeders en ouderen. Hele hoge concentraties DHA worden in het brein gevonden. En tijdens het laatste trimester van de zwangerschap verhogen de concentraties DHA in het babybrein zich met zo’n 300-500 procent. Wow! Je vindt DHA (en EPA) met name in wilde vis. Wil je geen vis eten, dan zijn er tegenwoordig ook kwalitatief goede algenolie capsules te koop, waardoor je wel het broodnodige DHA binnenkrijgt.

“Als een baby enorm veel DHA snoept tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode en de moeder berooid achterblijft… ligt een postpartum depressie al snel op de loer. ”

Tekort aan DHA

Dus. Alles naar je kind – en jij krijgt tekorten. Logisch. Maar niet alleen zwangere vrouwen hebben kans op een tekort, het blijkt dat zo’n 99% van de mensen een ernstig tekort heeft! Dat is niet mis! Onze voeding bestaat tegenwoordig dan ook niet zo vaak meer uit pure, wilde, vette vis, maar eerder uit snelle pasta’s en boterhammen. In dat opzicht misschien niet het beste idee…
Maar wat zijn dan onder anderen de symptomen van een tekort aan DHA? Hou je vast:

• gewrichtspijn
• droge huid
• overgewicht
• slecht geheugen
• depressie
• slechter zien

Vooral die laatste twee zetten je aan het denken: als een baby enorm veel DHA snoept tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode en de moeder berooid achterblijft… ligt postpartum depressie dan niet nogal voor de hand? En ja, het is dus bewezen dat zwangere en pasbevallen moeders een slechter geheugen hebben. Door tekort aan DHA. En choline. Het brein schijnt zelfs daadwerkelijk te krimpen tijdens de zwangerschap. Denk je dat de boel na de bevalling weer mooi in het gelid springt, dan ben je in voor een verrassing. Het kan namelijk tot wel 32 weken duren voordat je weer een beetje je oude mentale balans terug hebt. Kan. Hoeft dus niet. Maar dan weet je ervan 😉

Wat is Choline?

Choline is een zogenaamde halfvitamine. Ooit werd er gedacht dat het een vitamine was, maar men blijkt het toch ook zelf aan te kunnen maken – op hele jonge of te vroeg geboren kinderen na. Vandaar dat ‘half’. Maar dat terzijde: choline is de voorloper van de neurotransmitter ‘acetylcholine’. Krijg je er te weinig van binnen, dan kan dat vergeetachtigheid tot gevolg hebben. En daar komt je mombrain weer om de hoek kijken! Want tijdens het bouwen van het brein van je baby, wordt er enorm veel choline verbruikt. Eet je niet genoeg cholinerijke voedingsmiddelen, dan kun je zelf met een tekort achter blijven. En met een geheugen als een vergiet.
Daarnaast speelt choline ook een grote rol in het in balans houden van het vet in de lever. Een vervette lever kan dus ook een teken van cholinetekort zijn.
Choline vind je vooral in (biologische!) zachtgekookte eitjes. Of in orgaanvlees, maar ik weet niet hoeveel mensen daar fan van zijn…

Gebroken nachten

Slimmer wordt je er niet van, dat nachtbraken met een pasgeboren baby. Aardiger misschien ook niet. Punt is, langzaam bouwt het slaapgebrek zich op. En meestal holt je geheugen tegelijk ook achteruit. Je brein werkt minder goed als het ’s nachts niet kan opladen en herstellen. De communicatie tussen neuronen in je hersenen ligt op z’n gat na nachtenlang opzitten, wat resulteert in een kortere spanningsboog, slechte concentratie en sokken-in-de-fruitschaal-taferelen. Ook keuzes maken blijkt steeds moeilijker te zijn.

De oplossing

Ik ging heftig aan de algenolie DHA. Slikte tot wel 1200 mg, verdeeld over de dag. En oh wonder, na amper een week (echt!) begon de mist op te trekken. Kon ik weer helder nadenken. Creatieve zinnen breien. Zat ik weer in de flow. Voor de zekerheid ben ik ruim een maand deze hoeveelheid blijven slikken, om daarna over te gaan naar een onderhoudsdosering van 2 capsules per dag – aangezien ik nog volop borstvoeding geef.
Dat heeft me even een hard lesje geleerd. Namelijk: hoe belangrijk het is om voor jezelf te zorgen. Om er goed op te letten dat niet álles naar je baby gaat en er voldoende overblijft om nog een semi normaal leven te leiden als je baby eenmaal geboren is.

Wat Choline betreft kun je dus aan de zachtgekookte eitjes. Vegan? In tofu, pinda’s, broccoli, champignons en quinoa zit ook choline.

Dat slaapgebrek? Tja, dat is hier nog steeds, al zijn ze (al) 6, 4 en 21 maanden. Je leert er mee dealen, zullen we maar zeggen. En om acht uur naar bed gaan ’s avonds, gewoon, omdat die extra uurtjes slaap voor twaalven net wat meer zoden aan de dijk zetten. En de baby dan meestal even doorslaapt. Saai? Tja. Dat wel. Maar beter dan de volgende dag als een zombie in de auto zitten en voetgangers van hun sokken rijden omdat ik zit te suffen.

Het mombrain protocol

Allereerst: ben je pas bevallen, of hoog zwanger, dan is het beste wat je kunt doen toegeven aan waar de natuur je toe dwingt: je focussen op je baby. Knuffelen, hechten, aan elkaar wennen, uitrusten, de overgang naar het moederschap maken.
Laat je omega 3 waardes prikken.
Kijk of je qua voeding meer DHA binnen kunt krijgen. Denk aan wilde, vette vis zoals zalm, makreel, sardientjes etc.
Integreer meer zachtgekookte eitjes in je dieet, of eet meer pinda’s (of BIO pindakaas zonder toegevoegde zooi, dus puur pinda’s), tofu – of liever nog tempeh – broccoli en quinoa.
Suppleer tot 3 capsules algenolie per dag. 1 bij het ontbijt, 1 tijdens de lunch en 1 tijdens het avondeten. Neem je er een lepeltje kokosolie bij, dan neem je het nog beter op.
Neem rust. Een zwangerschap, bevalling en borstvoeding geven, kost energie. Dat je nu tijdelijk misschien niet als een dartel veulen rondrent, tja, so be it. Je hebt wel wat belangrijkers te doen nu. Pak je rust waar je kunt. Middagdutjes zijn echt zo gek nog niet!
Slaap je ’s nachts slecht – en die kans is groot met een pasgeboren baby – probeer die dutjes dan absoluut prioriteit te maken. En, hoe saai het ook is, probeer echt zo vroeg mogelijk naar bed te gaan. Dan pak je als je mazzel hebt toch nog zo’n uur of 8 aan slaap mee, in totaal.
Test nadat je een maand hoge hoeveelheden DHA hebt geslikt, je waardes opnieuw. Zijn ze bijgetrokken, dan kun je naar een onderhoudsdosering van 2 capsules per dag gaan.