Er is een kruid, welbekend in de Ayurveda, dat iedere vrouw standaard in haar keukenkastje zou moeten hebben staan: Shatavari. Het stimuleert een regelmatige menstruatiecyclus, verhoogt de vruchtbaarheid, ondersteunt tijdens de zwangerschap én postpartum en ook tijdens de menopauze is het aan te bevelen. Oftewel: zo goed als altijd.
Hier een kennismaking met het ultieme vrouwenkruid!

Honderd echtgenoten

Shatavari (of Asparagus racemosus en letterlijk een lid van de Asperge familie) betekent ‘zij die 100 echtgenoten heeft’. Niet dat dat nou persé je streven hoeft zijn – aan één echtgenoot heb je vaak al je handen vol – maar schijnbaar krijg je van Shatavari zo’n (seksuele) levenslust en vitaliteit, dat je er met gemak honderd mannen op na zou kunnen houden. Het staat vooral bekend om zijn heilzame werking op het vrouwelijk voortplantingssysteem. Dat woord doet me altijd aan konijnen denken, voortplantingssysteem, maar je moet het beestje toch een naam geven. In de Ayurveda wordt Shatavari al decennia lang ingezet als tonicum voor vrouwelijke gezondheid. Niet voor niks draagt het als liefde en devotie promotend kruid de naam ‘Queen of Herbs’. Het verhoogt Sattva (de helende kracht) en Ojas (kort door de bocht vertaald als levenskracht) in het lichaam (1). Het is niet alleen nodig voor een sterk immuunsysteem en stralende vitaliteit, maar ook voor je vruchtbaarheid. Op dat vlak helpt Shatavari dus ook. Shatavari ondersteunt een vrouw in alle stadia van haar leven. Standaard een pot in huis hebben dus!

Adaptogeen

Shatavari is een adaptogeen kruid. Dat woord is tegenwoordig vrij hip, dus misschien heb je het wel eens voorbij zien komen. Het betekent dat het een kruid is dat zich aan jou aanpast en je helpt om beter om te gaan met fysieke en emotionele stress. In het Latijns betekent ‘adaptare’ aanpassen. Dat klopt precies. Het helpt je lichaam zich aan te passen aan datgene wat zich nu voordoet in je leven. En tegelijkertijd je stressreactie erop te verminderen. Op die manier brengt het een nieuwe balans. Heb je meer energie nodig, dan helpt het kruid daarbij. Moet je juist afschakelen en tot rust komen, dan ligt ook dat binnen het bereik van het kruid. Ingenieus, niet?

Rasayana

Sommige kruiden of kruidenmengsels staan in de Ayurveda bekend als Zogenaamde Rasayana’s. Deze kruiden helpen de balans tussen de verschillende Dosha’s te herstellen en Ojas te vormen. Maar ze helpen ook om de weerstand en het immuunsysteem te versterken, jong, fris en fruitig te blijven én je oorspronkelijke staat van zijn te herstellen (2). Oftewel: die wil je in je leven hebben! Shatavari is zo’n Rasayana.

De voordelen van Shatavari voor vrouwen

Meer energie

Shatavari helpt om die eeuwige vermoeidheid vaarwel te zeggen. Het geeft je kracht, energie en uithoudingsvermogen. Natuurlijk moet je voor dat uithoudingsvermogen ook wat sporten, maar à la. Shatavari zorgt er met zijn vele antioxidanten voor dat je binnen no time een #fitgirl bent 😉

Regelmatige cyclus

Of je nou last hebt van een onregelmatige cyclus, pijnlijke of super zware menstruatie… Shatavari helpt. Het kruid helpt om jouw normale ritme te herstellen. Daarnaast helpt het ook hoofdpijn, kramp of hekserig gedrag te verminderen. Geen menstruatie meer? Ook tijdens de menopauze is Shatavari een goede keuze om de hormonen in balans te brengen. En symptomen als opvliegers, nachtzweten of vaginale droogheid tegen te gaan. Shatavari bevat phyto-oestrogenen, de voorloper van natuurlijk oestrogeen. Tijdens de menopauze verlagen je oestrogeen levels. Door Shatavari te gebruiken, kun je de boel weer wat recht trekken.

PCOS

Een overzicht van onderzoeken uit 2018 (3), gepubliceerd in Biomedicine and Pharmacotherapy, laat zien dat het gebruik van Shatavari niet alleen kan helpen om hormonale schommelingen tegen te gaan, maar ook om PCOS te verminderen. Shatavari helpt oxidatieve stress te verminderen en de hoeveelheid anti-oxidanten in het lichaam te verhogen.

Verhoogde vruchtbaarheid

Wil je graag zwanger worden? Dan is Shatavari nemen een goede voorbereiding. Het helpt de baarmoeder klaar te stomen voor haar grote taak. En het verbetert de ovulatie, zodat de conceptie makkelijker plaats kan vinden. Het verhoogt ook nog eens je libido (4), dus dat is twee vliegen in één klap. Niet zwanger kunnen worden wordt vaak gelinkt aan mini ontstekingen op celniveau. Shatavari werkt verkoelend op de vrouwelijke organen en helpt die ontstekingen te verminderen.

Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap is Shatavari geweldig! Het is heel voedend voor zowel de moeder als de groeiende foetus. Maar het beste nieuws is: het helpt tegen ochtendmisselijkheid. Joehoe! Ook gaat het brandend maagzuur tegen en helpt het de spijsvertering beter te verlopen. Allemaal best handig wanneer je organen ergens in je keel zitten met zo’n toeter van een buik.

Bye bye stress

Wie is er tegenwoordig níet als een kip zonder kop van hot naar her aan het vliegen? Juist ja, bijna iedereen. Niet zo goed voor de gezondheid. Vooral niet als die stress chronisch wordt. Shatavari helpt om beter met stress om te kunnen gaan. Het vermindert de aanmaak van stresshormonen en stimuleert de aanmaak van happy hormonen. Handig, niet? Natuurlijk helpt wat meditatie of een vette streep door je agenda óók. Maar Shatavari kan je net dat steuntje in de rug geven om verstandigere keuzes te maken en bij jezelf te blijven.

Een rustig zenuwstelsel

Shatavari is welbekend om zijn kalmerende werking op het zenuwstelsel. En dat beetje kalmte kunnen we goed gebruiken met alle duizend stimuli 24/7 om ons heen. Het voedt het brein en verlaagt Vata gerelateerde klachten als pijn, slapeloosheid en krampen.

Meer melk voor mama

Wanneer je borstvoeding geeft, kan Shatavari een geweldige ondersteuning bieden. Het staat er namelijk om bekend de melkproductie te verhogen én de kwaliteit van de melk te verbeteren (5). Hoe dat werkt? Kijk, het maken van moedermelk wordt aangezwengeld door het hormoon prolactine. Shatavari heeft een positief effect op je prolactine spiegels. Heb je meer prolactine tot je beschikking, dan wordt ook je melkproductie opgeschroefd.

Antioxidanten

Shatavari bevat veel antioxidanten. Die jongens hebben we nodig om de strijd aan te gaan tegen onder anderen vrije radicalen. Vrije radicalen kunnen schade aanbrengen aan je cellen en DNA. Heb je voldoende antioxidanten, dan kun je de schade beperken. Maar antioxidanten heb je ook nodig om je immuunsysteem sterk te houden en gezond te blijven.

Betere spijsvertering

Wanneer de boel te zuur is in je maag, kan Shatavari met haar verkoelende werking helpen. Het ondersteunt de spijsvertering, verhelpt diarree en is heilzaam bij het Irritable Bowel Syndrome (IBS). Vooral als je veel Pitta (vuur) in je constitutie hebt, kan Shatavari helpen om de boel wat af te koelen. Ook bij maagzweren is Shatavari geweldig, vooral als die door medicatie ontstaan zijn. Een studie uit 2005 (6) liet zien dat Shatavari bij dit soort maagzweren net zo effectief is als Ranitidine (Zantac), een medicijn dat vaak ingezet wordt tegen maagzweren. Het werkte minder goed bij maagzweren die ontstaan zijn door stress.

Hoe gebruik je Shatavari?

Gebruik

In de Ayurveda raden ze aan om Shatavari in poedervorm te gebruiken in plaats van in tabletten of capsules. En weet je waarom? Omdat het belangrijk is dat je de smaak proeft – zelfs als die niet zo lekker is. Zo weet je lichaam wat er binnenkomt en start het de spijsvertering op. Die begint immers in de mond!
Traditioneel wordt Shatavari gemixt met warme melk (maar je kunt ook amandel-, of havermelk gebruiken) en eventueel wat honing. Je kunt het ook met ghee mixen, of gewoon met een kop warm water. Zowel in het recept voor een voedend Postpartum Elixer als in het Instant Postpartum Energie Drankje wordt Shatavari gebruikt.
Begin met 1/4 tot 1/2 theelepel, twee keer per dag.

Contraindicaties

Ondanks dat onderzoek uit 2003 (7) suggereert dat het absoluut veilig is om langdurig te gebruiken (óók tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode) zijn er toch wat dingen die je in je achterhoofd moet houden. Aangezien Shatavari lid is van de Asperge familie, moet je het laten staan als je een allergie voor asperges hebt. Duh. Maar toch, makkelijk over het hoofd te zien. Ben je gevoelig voor oestrogeen, of heb je oestrogeen dominantie, dan moet je ook voorzichtig zijn. De precieze manier waarop de phyto-oestrogenen in Shatavari werken zijn nog niet goed onderzocht. Althans, niet in mensen. Heb je dus oestrogeen gevoelige tumoren, of cystes, dan kun je het beter laten staan. Vanuit Ayurvedisch perspectief kun je beter geen Shatavari nemen wanneer je ‘Kapha’ (het aarde element) hoog is, of wanneer je last hebt verkoudheid, kouwelijkheid, congestie of veel afvalstoffen hebt.
Gebruik je medicatie op basis van Lithium, dan moet je ook van de Shatavari afblijven. Dit vermindert namelijk de werking van Lithium, wat ernstige gevolgen kan hebben.