Help, mijn baby slaapt niet door! …en waarom dat juist helemaal perfect is

Je wordt ermee om de oren geslagen, verhalen van baby’s die binnen no time als roosjes doorslapen. De HELE NACHT. Zonder een kik te geven. Schijnbaar is dat één van de tekenen dat je een ‘goede’ baby hebt. Frustrerend, als je er zelf net een brakke nacht op hebt zitten. En de melkbar de hele nacht open is geweest voor babylief. Doe je dan iets fout? Of werkt je baby niet naar behoren? Het korte antwoord is: nee! Baby’s horen niet door te slapen. Hier lees je waarom. En ja, laat dit vooral ook aan je schoonmoeder lezen.

Prematuurtje

Wij mensen worden in feite allemaal prematuur geboren. Als je ons vergelijkt met andere diersoorten – want hé, zijn wij in feite niet gewoon veredelde zoogdieren? – dan is het mensenjong nog behoorlijk onaf als het geboren wordt. Vandaar dat de drie maanden ná de bevalling ook wel het vierde trimester genoemd worden. De baby ontwikkelt zich enorm en groeit als een gek. Oók zijn hersenen, want die zijn bij de geboorte nog maar voor 25% af. Niet vreemd dus dat je baby een continue stroom van voedingsstoffen nodig heeft. Gelukkig is het mamadier gewapend met de beste voeding voor haar jong: mamamelk. En als de baby daar op eigen verzoek zoveel van mag drinken als nodig is, heeft dat niet alleen voordelen voor hemzelf, maar óók voor zijn moeder. Zelfs, of misschien wel júist, als die voedingen ‘s nachts plaatsvinden.

Melkfabriek

Laat me niet lachen, zul je denken. Wat voor voordelen kunnen er in vredesnaam voor de móeder aan nachtvoedingen zitten – los van diep ingesleten wallen en een kop vol watten? Toch zijn die er, trust me. Natuurlijk doe je het in eerste plaats voor je uk, maar je profiteert er zelf ook van. En wel zo: wanneer er aan je tepel gezogen wordt – ja, door die baby dus – stimuleert dat de prolactine aanmaak. En die prolactine zorgt ervoor dat je meer melk gaat maken. In de eerste weken na de bevalling, wanneer je melkfabriek nog een beetje in het ritme moet komen – is dat dus hartstikke handig. ‘s Nachts zijn je prolactine spiegels hoger, dus die pik je dan mooi even mee.

Slaapmutsje

Maar prolactine doet meer dan alleen je melktoevoer op ‘aan’ zetten. Het verdrukt namelijk ook dopamine. Dopamine ( het hormoon van actie in de taxi) wil je liever niet teveel hebben rond middernacht. Dat houdt je namelijk hartstikke wakker. Geef je de borst, dan maak je meer prolactine aan, en dat helpt je te ontspannen. Vaak vallen moeders na het geven van borstvoeding in een diepe slaap, zonder eerst nog al die andere slaapstadia door te moeten. Bij mij werkt het als een trein. Ik moet zelfs eerlijk bekennen dat het een standaard slaapmutsje is geworden. Warm babylijfje tegen me aan, borst in dat mondje, ogen dicht en snurken maar.

“Een baby alleen stond garant voor een snelle dood. Levensbedreigend. En fysiologisch zijn we nog steeds zo ingesteld.”

Samen slapen gevaarlijk?

Maar wacht eens even, SLAAP je dan samen?! Ja, mensen. Dit is al het derde kind waar ik mee samen slaap (en de andere twee plus mijn partner liggen trouwens ook nog in ons familiebed) en ik ben er nog nooit op gaan liggen. Mijn man ook niet, trouwens. Tegenwoordig wordt samen slapen vaak raar gevonden. Onverantwoord. Eng. Je zou er je baby teveel mee verwennen – alsof dat überhaubt mogelijk is, teveel liefde. Dat gaat er bij mij niet zo in. Nog altijd slaapt zo’n 90% van de mensen wereldwijd met zijn kind(eren) samen. Evolutionair gezien is dat ook hartstikke logisch. Een baby alleen stond garant voor een snelle dood. Levensbedreigend. En hoe graag we ook willen, fysiologisch gezien zijn we nog steeds zo ingesteld. Voor je baby voelt het super onveilig om alleen te zijn. Zou jij ook niet liever bij je warme moeder liggen, haar hartslag horen, haar ademhaling, in plaats van alleen in een hip en keurig, maar eenzaam bedje?

Lekker makkelijk

Je baby bij je laten slapen maakt de nachtvoedingen stukken makkelijker. Ik moet er niet aan denken om er elke nacht tig keer uit te moeten. Of op een koude stoel in de babykamer de borst te gaan zitten geven, half wegdommelend. Nee, dan heb ik het in mijn warme nest toch beter bekeken: de baby drinkt terwijl ik half slaap. Aai over dat warme bolletje. Ogen dicht. En na de daad weer allebei verder slapen. Tot de volgende voeding. Natuurlijk heb je soms van die nachten dat je het bedlampje aan moet knippen om jezelf eraan te herinneren hoe schatting je baby ook al weer is. Met name als die om de veertig minuten om mama vraagt en jij toch wakkerder wordt dan je wilt. Maar over het algemeen: prima te doen en meestal genieten. En vooral: lekker warm blijven en liggen. Dat op zich is al fijn na een dag achter je koters aan hollen, toch?

Nachtmelk

Onderzoek (1) wijst uit dat de samenstelling van mamamelk ‘s nachts daadwerkelijk anders is dan overdag. Gedurende de 24 uur die een dag rijk is, varieert die samenstelling. De nachtvariant schijnt de baby te helpen om meer onderscheid te leren maken tussen dag en nacht. En daar uiteindelijk een ritme in te vinden om, uiteindelijk, dus door te gaan slapen.
Los daarvan, is het voor de ontwikkeling van je baby’s hersenen super belangrijk om steeds voedingstoffen binnen te krijgen. Aangezien zo’n babymaagje nog maar heel klein is en hij maar kleine beetjes per keer kan drinken, betekent dat dat er vaker gevoed moet worden. Oók ‘s nachts dus. Daar krijg je een slimmer kind van en dat willen we tegenwoordig allemaal, toch? Ook daalt de bloedsuikerspiegel wanneer je uk te lang niks gedronken heeft. Denk er maar eens aan hoe jij je voelt als je te lang niks gegeten hebt. Niet fijn.

“Baby’s zijn niet ontworpen om langere periodes te slapen. Het is domweg niet goed voor ze.”

Waarom wordt een baby wakker?

Nou, simpelweg omdat hij niet door HOORT te slapen. Baby’s zijn niet zo gemaakt. Jammer voor ons drukke schema, voor onze voortdenderende maatschappij en onze fixatie op doorslapen. Een slapende baby lijkt tegenwoordig een voorwaarde om geslaagd te zijn als moeder. Professor Peter Fleming (2,3) van de Universiteit van Bristol heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar onder anderen baby’s en slaap. En wat denk je? Hij bevestigt luid en duidelijk dat het voor een baby helemaal niet normaal is om de hele nacht door te slapen. Dit zegt hij erover: “Baby’s zijn niet ontworpen om langere periodes te slapen. Het is domweg niet goed voor ze. En er is ook helemaal geen bewijs voor dat het ze goed zouden doen als ze langere periodes aaneen slapen. Maar dat is denk ik niet wat ouders graag willen horen.” En dat is de spijker op de kop.

Kortere slaapcyclus

Wist je dat wijzelf eigenlijk ook helemaal niet in één ruk doorslapen? Misschien merk je er weinig van, maar gedurende de nacht worden we zelf ook af en toe wakker. Onze slaapcyclus duurt ongeveer 90 minuten, waarna we (een beetje) wakker worden en onszelf weer in slaap helpen. Nou, dat laatste kan een baby dus nog niet. Daar heeft hij jou voor nodig. En als hij dan toch wakker is, wil hij ook graag een warme slok. Dat slaapt beter. Bovendien is de slaapcyclus van een baby een stuk korter: ongeveer 60 minuten. Het zou dus helemaal oké zijn om je baby elk uur wat te drinken te geven… En in het begin heb je van die nachten, maar op den duur gaat je uk vanzelf (ja, echt!) langere stukken aaneen slapen. Misschien geen acht uur. Of zes. Maar heus wel langer dan een uur. Lig je naast elkaar te slapen, dan maken die nachtvoedingen ook niet zo heel erg veel uit. Tiet eruit, kind eraan, en vijf minuten later weer verder slapen.

Baby in de survival mode

Er zijn best wat slaaptrainingen op de markt. Bij sommigen daarvan zou je je baby moeten laten huilen, omdat ie dan uiteindelijk heus wel in slaap valt. Pak je hem bij de eerste kik gelijk op, dan verwen je hem. Schijnt. Ik zal proberen om me netjes uit te drukken maar GODALLEMACHTIG! Natuurlijk kalmeert zo’n baby op een gegeven moment. Omdat hij de hoop opgegeven heeft. Omdat hij je al de hele tijd geroepen heeft, omdat ie je nodig heeft, maar je niet komt. En hij uiteindelijk, met torenhoge stresslevels, van uitputting in slaap valt. Ogenschijnlijk ligt hij er dan rustig bij (kijk, het werkt!) maar vanbinnen zit ie vol met stress en angst. (3)
Dit zegt onderzoeker Darcia Narvaez (4) erover, en ik ben het roeren met haar eens: “Wat je baby’s leert met ze negeren, is dat het geen zin heeft om signalen af te geven. Eerst probeert de baby je ervan te overtuigen dat hij je nodig heeft. Als je niet komt, gaat het stressniveau omhoog en als je daarna nog steeds niet komt, gaat het kind in overlevingsmodus om niet zo overstuur te raken dat het flauwvalt of alle energie kwijt is. Dan wordt het kind rustig, maar diep van binnen is het nog steeds gestrest.”

“Onze voortdenderende maatschappij botst met het natuurlijke ritme van je baby.”

Mama power

Dat onze maatschappij zo ingericht is dat iedereen maar door, dóór, DOOR moet, maakt het er niet makkelijker op om je over te geven aan het ritme van je baby. Maar eigenlijk is dát eerder een probleem, dan het feit dat je baby zijn natuur volgt en gedurende de nacht af en toe wakker wordt. En natuurlijk is slaap belangrijk, ook voor mama’s. Maar onderschat jezelf niet. Ik dacht altijd dat ik minstens 8 uur slaap nodig had, omdat ik anders niet functioneerde. Fout. Nu, drie kids later, kan ik met recht zeggen dat moeders onverwoestbaar zijn. Zelfs op nul slaap blijft de boel functioneren. Het ziet er misschien niet altijd even charmant uit, maar het werkt. Het draait. En alles leeft nog.

Alles op z’n tijd

Bovendien gingen ze allemaal, op eigen initiatief, vóór hun tweede jaar doorslapen. Net voordat de volgende baby geboren werd, meestal. Heb vertrouwen! En bedenk ook dat ieder kind verschillend is. De een slaapt eerder door dan de ander. De een heeft meer geruststelling nodig gedurende de nacht dan de ander. De een heeft meer of minder honger. Slaapt lichter, of juist dieper. Hoe dan ook: jouw kind doet het perfect. En als je om zijn – evolutionair gezien volkomen normale – ritme een fijn ritme voor jezelf weet te bouwen, zit je helemaal goed. Tegelijkertijd met je kinderen naar bed gaan bijvoorbeeld – mijn gouden tip. Saai, maar het oh zo waard. Jouw avonden komen wel weer. De ontwikkeling van je kindje en je eigen welzijn zijn nu belangrijker! En ach, zo’n warm lijfje en zo’n zoete babygeur… daar kan geen avondje Netflixen tegenop, toch? ***

*** en soms echt WEL. Dan neem je de baby en legt die op je in de bank gedrapeerde lijf. Bak popcorn er bovenop, soms die tiet eruit wanneer je spruit ook een hap wilt, en binge watcht al je favoriete films achter elkaar. De volgende ochtend ben je misschien niet de #leukstemoedervandewereld, maar wat me-time zo op zijn tijd is ook wat waard.

Bronnen

1. https://www.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23957180/
2. https://www.bonusan.com/english/your-health/head-brain/sleeping-through-fortunately-not/
3. https://www.demorgen.be/tech-wetenschap/troost-niet-doorslapen-heeft-voordelen-voor-je-baby~b4dca3de/
4. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/moral-landscapes/201112/dangers-crying-it-out