Wat voor Type is mijn kind? Een introductie in Vata, Pitta en Kapha

Waarom stuitert mijn kind binnen no time tegen de muren op, terwijl het kind van de buurvrouw gerust een uurtje of wat weg kan tekenen? Of waarom lijkt alles zo heftig binnen te komen bij mijn kleintje, terwijl een ander kind zonder problemen én bioscoop én zwembad én verjaardag én nog allerhande andere prikkels op één dag kan verwerken?
De sleutel tot het ontrafelen van het hoe en wat van jouw kind, is het leren begrijpen van de verschillende elementen die in hem of haar werkzaam zijn. En welke dominant zijn. Welkom bij Vata, Pitta en Kapha, de Ayurvedische menstypes.

In je element

Ayurveda, de eeuwenoude Indiase Geneeskunde, werkt met de elementen. Zo binnen, zo buiten. Want we zijn een weerspiegeling van de kosmos, van wat er om ons heen gebeurt én hoe we daarmee in verhouding staan. Als dat allemaal een beetje fijn in balans is, voelen we ons letterlijk ‘in ons element’.
Zo ook ons kroost.
Wat zijn die elementen ook alweer?

1. Ether
2. Lucht
3. Vuur
4. Water
5. Aarde

In de Ayurveda noemen ze deze elementen ‘dosha’s ‘ en ieder mens heeft deze vijf dosha’s in meer of mindere mate in zich. Nou heb je misschien wel eens van Vata, Pitta en Kapha gehoord, de Ayurvedische ‘menstypes’. Die bestaan ieder uit twee van deze elementen.

Vata = ether + lucht
Pitta = vuur + water
Kapha = water + aarde

Heeft jouw kind enorm veel vuur in zich en is het vuurelement dus dominant, dan wordt het een Pitta kind genoemd. Niet dat het dan geen water,- aarde-, lucht,- of ether kwaliteiten heeft (heus wel!), maar het vuur is extra duidelijk aanwezig. En heeft dus ook de meeste aandacht nodig, omdat daar sneller een disbalans in kan ontstaan. Zo is het fijn als het vuur binnen de perken wordt gehouden en een gezellig kampvuurtje blijft, in plaats van een Australische bosbrand.

Laten we eens kijken naar de kenmerken en kwaliteiten van de verschillende types:

Weten welk type jouw kind is?

Doe de test!! Dan kom je erachter welk percentage je kind pitta, vata of kapha is, én je ontvangt uitgebreide info per type!

Het Vata kind – in het kort

Een kind met een dominante Vata constitutie is meestal vrij lichtgebouwd, tenger. Het is snel, lichtvoetig, beweeglijk. En dat laatste zowel fysiek (ga nou eens op je stóel zitten!) als mentaal (snel denken, snel spreken, snel piekeren en zorgen maken)
Vata kinderen hebben in vergelijking met Pitta en Kapha een relatief zwak gestel, waardoor het belangrijk is om een vinger aan de pols te houden qua gezondheid. Niet alleen qua gezondheid, maar ook qua piekeren. Omdat Vata zo snel van geest is, is het slim om bij Vata kinderen goed op te letten dat ze niet té veel gaan lopen nadenken over dingen, waardoor het piekeren wordt en ze er stress van krijgen. Want daar zijn deze kinderen best gevoelig voor.
Het zijn dromers, ze kunnen helemaal opgaan in hun spel, werk, tekening, hun eigen droomwereld. Soms zijn ze dan echt niet te bereiken. Dit zijn dan ook vaak de kinderen die dingen ‘zien’, snel overprikkeld raken en (hoog)gevoelig zijn.
Vata kinderen zijn super creatief, het zijn de kunstenaars en de out of the box denkende mensen van de toekomst. Ze voelen zich soms anders dan de rest.
Fysiek gezien hebben ze de neiging tot een droge huid, of eczeem. En als ze van buiten droog zijn, is dat vaak ook het geval bij hun ingewanden, waardoor ze bijvoorbeeld constipatie hebben. Ze hebben sneller koude handen en voeten en over het algemeen niet veel trek in koud weer. Slapen kan soms ook een uitdaging zijn.

Vata in balans:

1. Goede nachtrust
2. Sterk immuunsysteem
3. Mentaal alert
4. Creatief en artistiek
5. Tenger, maar niet mager
6. Duidelijke spraak
7. Normale ontlasting
8. Goed gevormde lichaamsweefsels

Vata uit balans:

1. Droge of ruwe huid
2. Hoofdpijn
3. Ondergewicht
4. Slapeloosheid
5. Constipatie
6. Vermoeidheid
7. Niet tegen kou kunnen
8. Slechte concentratie, hyperactief

Het Pitta kind – in het kort

Pitta kinderen zijn gemiddeld qua bouw, atletisch, sterk en goed in sport. Ze hebben vaak roodachtig, koperkleurig of blond haar en moedervlekken of sproetjes. Het vuurelement is dominant bij deze kinderen. Ze zijn dan ook vurig van aard, willen graag winnen, nemen makkelijk de leiding en domineren soms andere kinderen.
Ze willen graag dat het gaat zoals zij willen, en als iets of iemand in de weg staat, branden ze het gewoon weg. Niet letterlijk, uiteraard, maar hun idee is wel dat de dingen zo gaan zoals zij willen. Hoe dan ook.
Herken je de brullende, NEE krijsende peuter, languit op de winkelvloer? Pitta kinderen zijn daarin een uitdaging voor de ouders en zijn in deze fase (en de pubertijd) vaak heftiger dan andere kinderen. Ze hebben een ijzeren wil – en dat botst soms als ouders vinden dat er iets anders moet gebeuren dan ze zelf in gedachten hebben. Helaas, die laarzen moeten écht aan, schat!
Ze hebben meer neiging tot hitte gerelateerde klachten zoals uitslag, acné, dunne ontlasting of slecht zicht. En emotioneel gezien neigen ze bij een disbalans naar woede, overheersen of pesten.

Pitta in balans:

1. Sterke spijsvertering
2. Normale dorst
3. Scherp intellect
4. Natuurlijke leider
5. Mooie huid
6. Innerlijke motivatie en drive
7. Gezonde competitiedrang
8. Tevredenheid
9. Warm, maar niet overdreven heet

Pitta uit balans:

1. Diarree
2. Slecht zicht of brandende ogen
3. Uitslag
4. Ontstoken huid, ook acne
5. Overdreven competitiedrang
6. Extreem heet
7. Manipulatief, pesterig
8. Maagpijn
9. Woede, kort lontje

Het Kapha kind – in het kort

Kapha kinderen zijn vaak wat steviger gebouwd, of groter dan de rest. Ze zijn bijna het tegenovergestelde van de snelle, drukke Vata kindjes. Als kind zijn het heerlijke wezentjes. Knuffelig, rustig, makkelijk. Gezelschapsdieren. Kapha kinderen zijn langzaam, steady. Ze nemen dingen niet super snel op, maar als ze het eenmaal weten, vergeten ze het nooit meer. Ze zijn als een locomotief die op gang moet komen, maar eenmaal rijdend, enorme einden af kan leggen. Marathonlopers, geen sprinters. Hun uithoudingsvermogen is goed, alhoewel ze meestal niet vanuit zichzelf willen gaan sporten en wat motivatie nodig hebben. Is er geen stimulans, dan kan je zo’n bankhang kind krijgen, wat voor Kapha juist niet zo bevorderlijk is. Beweging kan ook emotioneel dingen in beweging zetten en een kind aanzetten dingen te vertellen, want een Kapha kind is van nature een binnenvetter. Het is een kind waar iedereen zich fijn en goed bij voelt. Verzorgend van aard. Liefdevol.
Omdat een Kapha kind het water element dominant heeft, heeft het sneller last van verkoudheid, loopneus, snot en slijm. Maar ook allergieën, oorpijn en astma behoren tot de Kapha klachten.

Kapha in balans:

1. Sterk immuunsysteem
2. Stabiele geest
3. Goed geheugen
4. Sterk bottenstelsel en gezonde gewrichten
5. Dik, sterk haar en sterke nagels
6. Liefdevol, genereus, moedig, trouw
7. Vitaliteit
8. Stralende huid en witte tanden

Kapha uit balans:

1. Langzame spijsvertering
2. Overgewicht
3. Depressie, apathie
4. Astma
5. Sinus problemen en neus allergieën
6. Hebberigheid, gehechtheid aan materie
7. Moeite met aandacht en opletten
8. Vette huid

Zoals al eerder gezegd is een kind nooit 100% één dosha, dus het kan prima zijn dat je dingen uit elke rijtje herkent. De dosha die het meest dominant is, is de hoofddosha, en daar ga je je op richten. Tenzij er een andere dosha overduidelijk uit balans is, dan wordt dat de richtlijn, maar dat doe je liefst met ondersteuning van een Ayurvedisch arts of therapeut.

Seizoenen

Een kind wordt ook beïnvloed door externe factoren. Eén daarvan is het weer. Of de seizoenen.
In theorie kun je stellen dat:

Zomer = pitta
Herfst = vata
Winter = vata + kapha
Lente = kapha en laat in de lente pitta

Ik zeg met opzet “in theorie”, want het klimaat is de laatste jaren natuurlijk een beetje van de wap. Waar je er vroeger van uit kon gaan dat een winter Wínter was (met kou, sneeuw, schaatspartijen en dergelijken) is dat tegenwoordig niet altijd meer het geval. De zomers zijn soms extreem heet, of juist niet. De lentes fluctueren ook nogal. Dus nu we dit rijtje niet klakkeloos meer over kunnen nemen, is het elke dag weer kijken: wat voor weer is het én welke dosha wordt hierbij gestimuleerd? Is het vandaag meer lente, of herfst?
Heeft je kind dezelfde dosha als het seizoen waarin je zit (bijvoorbeeld een Pitta kind in een hete zomer) dan moet je meer bedacht zijn op het feit dat er een onbalans kan ontstaan. Verkoelende maatregelen zijn dan belangrijk! Of een Vata kind in een koude, stormachtige herfst. Verwarmende, olierijke, aardende dingen zijn dan van belang.
Zo kun je telkens weer inspelen op hoe jouw kind in zijn vel zit, hoe het beïnvloed wordt en wat je kunt doen om hem of haar steeds weer in balans te brengen.

Leeftijd

Dat snot, hoor ik je denken, dat heeft mijn kind altijd. Bijna altijd, dan. Maar ik herken er meer een Vata type in dan een Kapha type. Dat kan. Want de levensjaren zijn ook onderverdeeld in Vata, Pitta en Kapha.
De eerste levensjaren, tot en met 12 jaar, vallen onder Kapha. Denk maar aan die heerlijk ronde babybeentjes. Of de peuterbuikjes. Snot hoort daar ook bij. Tot 12 jaar maken ze daar veel meer van aan. Niks aan de hand dus, tenzij het de spuigaten uitloopt en je kind alleen nog maar zit te snotteren. Maar dat heb je als moeder snel genoeg in de smiezen.
Na het twaalfde jaar komt de Pitta fase. Het vuur. De hormonen. De acne. De Pubertijd. Het jezelf neerzetten. En die Pitta fase duurt maar liefst tot het 50e levensjaar, waarna we overgaan in de Kapha tijd. Lekker rustig, beetje breien, beetje geraniums water geven… 😉

Begeleiding op maat

Herken je jouw kind in een van bovenstaande beschrijvingen? Alleen al inzicht krijgen in zijn of haar temperament, en de bijbehorende karaktereigenschappen, kan rust geven. Nee, je kind IS geen boeman, zijn Pitta is hoog. En dan kun je die weer in balans helpen brengen. Of nee, je kind IS niet lui, zijn Kapha is uit balans. Zo mooi als je de kern te pakken kan krijgen in plaats van steeds pleisters te moeten plakken! Een cadeau voor het leven aan je kind.