De kunst van het nietsdoen: hoe je je voor kunt bereiden op het ritme van je baby

Het klinkt zo lekker, in je bed liggen en hele dagen niks doen met je baby. Heerlijk en hartstikke belangrijk. Je wilt immers zo goed mogelijk herstellen – en dat gaat het allerbeste in rust. Dat weet iedereen, toch? Maar hoe je je het ook voorgenomen hebt, voor de meesten van ons blijkt rust nemen één van de grootste uitdagingen te zijn. Je hebt je vast voorbereid op de bevalling, op de baby zelf met snoezige spulletjes en een stapel hoe-houd-ik-mijn-baby-in-leven-boeken, misschien zelfs op de postpartum periode… Maar heb je je ook voorbereid op Rust zelf? Dat dacht ik al. Bij deze dus.

En… crash!

Veel vrouwen leven, met bolle buik en al, alsof ze met hoge snelheid over de autobahn racen. Werk moet gedaan, andere kinderen gevoed en vermaakt, trappen gestofzuigd, wassen gedraaid, workouts gedaan om het lijf in een zekere conditie te houden… En vaak kiezen vrouwen ervoor om langer door te werken, zodat ze na de bevalling meer tijd met hun kleintje hebben. Logisch. Met dat krappe zwangerschapsverlof in Nederland moet je wát. Het punt is dat veel vrouwen door hollen, tot ze na de bevalling acuut stil gezet worden. En… crash! Het lichaam én de geest zijn nog volledig ingesteld op doorhollen, op duizenden prikkels per seconde. Het contrast met baby, slaapkamer, lekkende borsten en verder niks is enorm. Met als resultaat dat overgave aan de situatie – hoe fijn die eigenlijk ook is – een uitdaging kan zijn. Vergelijk het met een atleet die plots on hold wordt gezet en niks meer mag doen. Reken maar dat die het aardig voor de kiezen krijgt!

“Idealiter zou iedere vrouw een paar weken voor de bevalling tijd moeten hebben om naar een lagere versnelling te schakelen en daar rustig aan te wennen.” Kimberly Ann Johnson

Toestemming om te ontspannen

Hoe vaak wordt tijdens yogalessen de laatste (en eigenlijk belangrijkste) houding niet geskipt? Hoe vaak verlaten mensen niet vóór savasana – de lijkhouding – de les? Simpelweg omdat ie te moeilijk is. Te confronterend. En niet ‘zinvol’ genoeg: je bouwt er geen spierkracht mee op, oefent niet je balans en wordt er niet leniger van… Je ligt daar maar wat te liggen. En alle voorgaande houdingen te integreren, zodat je er ook echt wat aan hebt – maar wie weet dat nou? We hebben collectief zo’n voorliefde gekregen voor nuttig zijn… Dr Claudia Welch (1), een van mijn meest geliefde Ayurvedische docenten, hamert er keer op keer op hoe belangrijk rust en ontspanning is voor het hormonale systeem van vrouwen. Ze vertelt hoe ze zich erop betrapte dat, wanneer ze zichzelf eindelijk eens toestemming had gegeven om op de bank te liggen, direct een boek greep wanneer er iemand binnen kwam. Ze moest immers wel productief zijn in plaats van daar “zomaar” te liggen. Herkenbaar?

Slapen tussen de weeën

Een beetje fatsoenlijk kunnen ontspannen is niet alleen super nuttig voor na de bevalling. Ook tíjdens de bevalling is het belangrijk dat je lichaam weet wat rust is. En daar in kan zakken. Heb je je lijf vertrouwd gemaakt met ontspanning, kent het de tekens, dan kan het à la minute tot rust komen. Zelfs als die rustperiodes maar heel kort duren. Ben je aan het bevallen en heb je weeën (actie!) dan wordt dat gevolgd door rust. Misschien duurt die rust maar een paar seconden. Of minuten. Maar heb je jezelf getraind om te ontspannen, dan kun je enorm veel profijt hebben van die paar tellen rust. Aangezien ik een yogi in hart en nieren ben en tot het laatste moment op mijn kop stond – maar dus óók heel bedreven was geworden in diep rusten – heb ik dat aan den lijve ondervonden. Tijdens de bevalling van mijn dochter viel ik LETTERLIJK in slaap tussen de weeën door. Ik droomde van haar, spelend met haar broer, in de vloedlijn. Een korte flitsdroom, diepe ontspanning, om daarna weer met hernieuwde energie de volgende wee in te gaan.

Derde trimester

Heb je zwangerschapsverlof, dan kun je jezelf met liefdevolle hand dwingen om het rustiger aan te gaan doen. Om je bewuster te worden van wat je voelt, wat je denkt, wat je doet. Voel je je moe? Rust dan. Push jezelf niet om door te gaan als het niet hoeft. En meestal hoeft het niet. Niet écht. Door jezelf nu al toestemming te geven om gas terug te nemen, voorkom je dat je na de bevalling in één klap crasht. En is het derde trimester niet een beetje bedoeld om jezelf te (laten) pamperen? Boek eindelijk eens die zwangerschapsmassage, ga lekker lang in bad liggen, maak een strandwandeling (en eet dat frietje nadien!) of kruip om acht uur in bed met een goed boek. Luister met oprechte interesse naar wat je lichaam je vertelt. Kimberly Ann Johnson, schrijfster van het boek The fourth trimester, zegt hierover: ‘Het eren van de cycli van actie en rust is niet alleen het geheim tot een productievere dag, maar ook tot een fijnere bevalervaring.’

Minder schermtijd

Ik excuseer me bij voorbaat – ik weet dat dit een lastige is. Maar: niet alleen fysiek zijn we druk, druk, druk, ook via onze apparaten worden we 24/7 gebombardeerd met allerlei indrukken. Indrukken die we misschien best kunnen missen. Door je bewuster te worden van je schermtijd en niet binnen twee tellen op iedere mail te hoeven antwoorden, kun je ook in je kop wat rust krijgen. En de verslaving, want ja, dat is het voor velen ongemerkt toch wel geworden, doorbreken. Ook hierbij geldt: bouw je het nu af, dan hoef je straks niet te crashen. Of continu de druk te voelen om dingen te delen, te posten, te liken, te zien. Je hoofd went er weer aan om tevreden te zijn met minder prikkels. En dat is goud waard, met een pasgeboren baby.

Het ritme van je baby

Na de bevalling wordt je in een ander ritme gelanceerd, of je het nu wilt of niet. Het ritme van je baby. En reken maar dat dat heel wat langzamer is dan jij gewend bent. Die eerste tijd kan voorbij gaan met voeden (en voeden, voeden, voeden), luiers verschonen, met een slapende baby in je armen naar de boom voor het raam kijken, en slapen (hoop ik). De dagen kunnen eindeloos lang duren, terwijl de weken aan de andere kant ook weer voorbij vliegen en je baby groeit als kool.
Tijdens die lange, langzame dagen, kan je innerlijke criticaster zich soms met je gaan bemoeien. En meestal niet op zo’n vriendelijke toon. Hij hamert op wat je allemaal gedaan zou moeten hebben, op hoe je eruit ziet (ongekamd haar, al twaalf dagen dezelfde joggingbroek met vlekken aan) of op hoe je het als moeder doet. Iets in die trant. Heb je vóór de bevalling geleerd om meer rust te nemen, dan is ook die criticaster er meer aan gewend. En houdt hij misschien wat meer zijn tetter.

Hoe wen je dan aan rust? Hier tien tips!

• Minder telefoon – probeer minder vaak op je telefoon te kijken. Hoe belangrijk is Instagram nou helemaal? Hoe meer je je focus op je eigen leven kunt leggen, hoe meer je straks ook kunt genieten van dat kneuterige samenzijn met je uk. Zonder de drang te voelen om dat continu met duizenden onbekenden te delen.
• Neem een bad – neem eens een lekker lang bad. Vul de badkuip met (niet al te) warm water, voeg er een paar flinke handen magnesiumzout en eventueel wat (in zout opgeloste) etherische olie zoals lavendel en RELAX. Zonder boek, zonder telefoon, zonder afleiding. Gewoon jij, je buik, je baby, en je bad.
• Geef jezelf een massage (of boek er één) – masseer jezelf eens van top tot teen met warme sesamolie. Bewust, met liefdevolle aandacht voor ieder plekje waar je hand langs strijkt. Duik je daarná je bad in, dan trekt de olie helemaal lekker in je huid – super zacht babyhuidje gegarandeerd! Of boek nou eindelijk eens die zwangerschapsmassage die al sinds week acht op de planning staat. Je bent het waard, mama!
• Doe een dutje – misschien heb je daar zo je gedachtes over, mensen die middagdutjes doen. Mooi moment om die gedachtes aan te pakken! Niet dat je middagdutjes móet doen, maar voel je je moe, geef je er dan in hemelsnaam aan over! Rust wanneer je moe bent. Je eet toch ook wanneer je honger hebt, en drinkt wanneer je dorst hebt? Waarom zouden we dan niet mogen rusten wanneer we moe zijn? Raar eigenlijk, toch?!
• Zit stil – nog een lastige. Ga eens ergens zitten waar je niet gestoord kan worden. That’s it. Ja, that’s it. Gewoon daar zitten, je mond houden en ademhalen. Zonder perse je gedachten uit te hoeven zetten. Laat die er gewoon zijn, maar focus er niet op. Al is het maar vijf minuten. Zitten zonder van jezelf iets te moeten. Een openbaring!
• Natuurlijk ritme – kijk eens naar jouw ritme. Ga je hele dagen door, om ‘s avonds volledig uitgeput op de bank te ploffen, of gun je jezelf door de dag heen ook rust? Van nature wisselen we tussen actie en rust. Ben je super intensief bezig geweest, dan zou je daarna logischerwijs een rustigere periode krijgen om uit te rusten. Dat kun je in je eigen dag ook inpassen. Heb je net het hele huis staan poetsen, dan drink je daarna een kopje thee en geniet je van je frisse huis. Ben je net drie uur achtereen ingespannen op je computer aan het werk geweest, dan maak je daarna een (korte) wandeling om je hoofd weer leeg te maken. Actie en rust, zijn die bij jou in balans?
• Boek – lees eens ouderwets een boek. Geen e-reader kan op tegen het gevoel van papier en de geur van een echt boek. Anders dan bij het kijken van een film, meet je bij het lezen zelf af hoeveel prikkels je binnen kunt krijgen. Heb je genoeg? Dan raak je de zin kwijt of vallen je ogen dicht. Duidelijk!
• Thee – maak thee voor jezelf. Niet voor niks zijn er hele ceremonies om het drinken van thee heen ontstaan. Doe je dat bewust, dan kan het hartstikke meditatief werken. Ik doe het soms ook mét kids: mama drinkt nu deze thee, en als die op is, ben ik weer beschikbaar. Lukt niet altijd, maar de intentie is er. Kamille thee is geweldig om te ontspannen. Rozenthee om het hart te openen. En natuurlijk zijn er allerhande zwangerschapstheetjes op de markt specifiek voor mama’s met bolle buiken.
• Op tijd naar bed – als doorgewinterde mama van drie kids ga ik je dit nu zeggen: slaap NU! Nu kan het nog! Ik weet nog dat ik, hoogzwanger van mijn eerste, een stapel tijdschriften van mijn schoonzus kreeg. Met de woorden: geniet er nog maar even van… Ik vond het nogal overtrokken, maar kom er nu wel op terug. Rust en slaap zoveel je wilt dat laatste trimester. Zodat je een rust-buffer opbouwt en wat reserve energie hebt voor de komende tijd waarin je hoogstwaarschijnlijk ietsjepietsje minder zult slapen. Want baby’s slapen vaak niet door – sorry.
• Romantiek voor twee – ga uit eten met je lief. Lang en uitgebreid. Bij kaarslicht, als het even kan. Neem de tijd om met elkaar te praten, elkaar echt te zien en te horen, te lachen, te huilen, samen te zijn. Heb seks, als dat nog ietwat comfortabel is met je toeter, of lig in elkaars armen. Samen ontspannen tilt de boel naar een hoger plan. En hoe fijn is het als je lief ook een beetje gewend is aan leven op een iets lager tempo wanneer jullie liefdesbaby straks tussen jullie in ligt?

Bronnen:

1. Dr Claudia Welch: www.drclaudiawelch.com en haar boek Balance your hormones balance your life
2. The fourth trimester – Kimberly Ann Johnson