Voorjaarsmoeheid? Met deze Ayurvedische tips maak je er korte metten mee!

15 maart 2021 | Door Celine

Yes, de zon schijnt weer! Langzaam wordt het warmer, wordt de aarde groener, krijgen we weer zin om naar buiten te gaan en dingen te ondernemen. De lethargie van de winter maakt plaats voor het fleurige van de lente. Of niet?
Voel je je moe, moe, moe en niet vooruit te branden? Bespeur je weinig lentekriebels en blijft de zin om de benen te strekken achterwege? Tijd voor een milde lente detox! Hier lees je hoe je de ballast van de winter af kunt schudden en je lichaam (en geest!) af kunt stemmen op de lente. Tijd voor nieuwe energie!

Snot en sneeuw

Als het kwik stijgt en het buiten warmer wordt, smelt sneeuw en ijs, om plaats te maken voor lentegroen. Maar omdat we nou eenmaal een afspiegeling zijn van de kosmos, en wat buiten gebeurt ook binnen plaatsvindt, smelten ook de Kapha kwaliteiten die zich gedurende de winter opgehoopt hebben in je systeem. Hoe je dat merkt? Aan snot, bijvoorbeeld. Dat vrijelijk gaat stromen. Aan verkoudheden. Je lijf is zelf al hard aan het werk om ballast naar buiten te werken, om de boel weer vloeibaar en stromend te krijgen. De overgang van het ene seizoen naar het andere, is een belangrijke periode om stil te staan bij jezelf. Hoe voel je je? Hoe voelt je lichaam? Het veranderende weer maakt ons vatbaarder voor ziektes. Het is een tijd om voorzichtig om te schakelen, om mild te detoxen en overtollig ‘ama’ (afvalstoffen) uit de weg te ruimen – zodat je ze niet meeneemt het nieuwe seizoen in.

Cyclisch leven

Eigenlijk zijn we cyclische wezens. Als we ons afstemmen op dat natuurlijke ritme en letterlijk ‘met onze tijd meegaan’, vinden we veel meer harmonie – ook tijdens wiebelige seizoensovergangen. We hebben een cyclus van dagen, van weken, seizoenen, jaren. Maar ook een maancyclus, als vrouw een menstruatiecyclus, een circadiaans ritme van waken en slapen… Om je goed te voelen, is het belangrijk om met die cycli mee te gaan. Om je af te stemmen op waar je NU bent. Praktisch gezien betekent dat, dat je liever geen zware stamppot met (vega)worst eet in de lente – maar daar in de koude winter juist wel van kunt genieten. Of dat je geen radijsjes eet in de winter, of geniet van een bak Ben & Jerry’s (alhoewel daar de meningen waarschijnlijk verdeeld over zijn!). Je kiest voedingsmiddelen die de dominerende elementen verzachten, zodat er balans kan ontstaan. In de lente betekent dat dat je Kapha in balans tracht te houden.

Kapha

Kapha domineert de lente. Het is het aarde en water element. Het kan zwaar zijn, lethargisch. De kwaliteiten zijn zwaar, koud, vochtig. Tel je daar nog het natte en koude weer van de late winter en vroege lente bij op, dan ontstaan er al snel problemen die dezelfde kwaliteiten herbergen: verkoudheid, slijm, allergieën, zwaarte, moeheid. Door lichtheid in je eten, je beweging, je ademhaling te brengen, kun je de balans herstellen en Kapha verlichten.
Vooral mensen die van nature al een Kapha constitutie hebben, hebben grote kans om uit balans te raken, doordat er nu niet alleen in hun, maar ook om hun heen een overvloed aan Kapha is. Maar ook mensen met een andere constitutie moeten goed opletten tijdens de overgang van seizoenen. Het lichaam is namelijk druk bezig zich aan te passen – wat tijdelijk een meer kwetsbare situatie veroorzaakt. Hieronder Ayurvedische tips om de overgang zo smooth mogelijk te maken.

Holymom nieuwsbrief link

NIKS MEER MISSEN VAN HOLY MOM?!

Volg ons op instagram

Voeding

Licht, maar niet rauw: kies voor lichtere voedingsmiddelen en bereidingstechnieken (bijvoorbeeld stomen in plaats van bakken), maar vermijd grote rauwkost salades. Je spijsvertering – ‘agni’ in de Ayurveda – is niet zo heel erg sterk in de lente, en het is van groot belang om die te ondersteunen. Rauwkost is moeilijk te verteren en levert veel kou, wat Kapha al genoeg van zichzelf heeft. Maak liever een warme maaltijd van lichte granen en gekookte groenten, en voeg er wat rauwe bladgroenten en kiemen aan toe. Zo maak je de overgang van zwaar wintereten, naar lichtere zomersalades.

Kruiden voor je spijsvertering: alle kruiden zijn goed voor Kapha, dus wees er royaal mee. Integreer vooral verwarmende kruiden en specerijen in je dieet die je spijsvertering ondersteunen. Denk aan gember, zwarte peper, pippali (lange peper), kaneel, cayenne, komijn, mosterdzaadjes, kardemom…

Bitter, wrang…: laat de zoete en zoute voedingsmiddelen wat meer achterwege, deze verhogen namelijk Kapha. Kies liever voor voedingsmiddelen met een bittere, wrange, of scherpe kwaliteit. Granaatappels, spinazie, asperges, radijsjes, knoflook…

Trikatu: een Ayurvedisch kruidenmengsel dat bestaat uit gelijke delen peper, pipalli en gember. Trikatu betent dat ook de ‘drie scherpen’. Neem er een half theelepeltje van met wat water voor de maaltijd om je spijsvertering een boost te geven, of na een zware maaltijd om de spijsvertering te ondersteunen. Trikatu vind je online, bijvoorbeeld bij holisanshop.nl.

Warm water met honing: begin de dag met een grote beker warm water met citroen en honing. Honing is de beste zoetstof voor Kapha, het werkt namelijk verwarmend en heeft een schrapend en reinigend effect. Dit drankje helpt om afvalstoffen af te voeren en je spijsvertering op te starten. Zorg ervoor dat het water niet té heet is en dat je de citroen en honing pas toevoegt als het < 40 graden is. Verhit je honing, dan wordt het volgens de Ayurveda juist toxisch, dat willen we liever vermijden.

Drie maaltijden: eet drie maaltijden per dag en probeer tussendoor niet te eten. Als je trek hebt, kies dan voor een green juice (op kamertemperatuur!!) of rijp, zoet fruit. Bananen zijn Kapha verhogend, dus die kies je liever niet.

Licht ontbijt: in het Kapha seizoen kun je voor een lichter ontbijt kiezen, maar zorg wel dat je genoeg eet om je voldaan te voelen. Grapefruits zijn geweldig in de lente (bijvoorbeeld dit recept van gegrilde grapefruit met gember-honing!) en helpen je lever te detoxen. Warme pap van lichtere en drogere granen zoals amaranth – zie hieronder!- met warm fruit is ook een optie.

Lentevoeding: granen die goed zijn in de lente zijn onder anderen: basmati rijst, amaranth, gierst, boekweit, mais, teff, quinoa. Andere voedingsmiddelen die je écht zou moeten eten in de lente zijn: asperges, knoflook, uien, daslook, aardbeien (late lente), tuinbonen, raapstelen, rucola, doperwten, venkel, rabarber, meiraapjes en radijsjes.

Vermijd: vermijd voeding die zwaar, vet of gefrituurd is. Ook zuivel verhoogt Kapha, vooral als het koud is. Laat ook ijskoude drankjes, smoothies en grote salades staan. Vermijd tussendoor snacken, zoetigheid, of laat op de avond eten. Probeer je avondmaaltijd rond zes uur te eten, en drink daarna kruidenthee, of golden milk.

Detox: de lente is het aangewezen seizoen om een detox kuur te doen. Maar pak het mild aan. Zorg ervoor dat je niet teveel uit balans raakt door jezelf uit te hongeren. Past een sapkuur bij je, dan is dat prima. Maar ook een paar dagen kitchari eten is geweldig als lentekuur én zorgt ervoor dat je voldoende energie overhoudt voor je dagelijkse bezigheden (en kids!).

Lifestyle

Sta vroeg op: liefst voor de zon opkomt. 6 uur is ideaal, maar vroeger is ook prima ;). Om vroeg op te kunnen staan, moet je er voor zorgen dat je ‘s avonds op tijd in je bed ligt, anders trek je dat niet. Om tien uur in je bed is het streven, en het ideaal. Zo pak je de eerste uurtjes voor twaalven mee, waarin je optimaal kunt herstellen.

Actie: om Kapha in balans te houden heb je actie nodig. Fysieke beweging. Begin je dag met een paar actieve zonnegroeten, maak een stevige ochtendwandeling, of doe een andere workout waar je je fijn bij voelt.

Geen dutjes: vermijd dutjes overdag. Hoe verleidelijk ook, in de lente zijn ze niet aan te raden. Ze verhogen Kapha namelijk. Ga liever ‘s avonds op tijd naar bed! Note to the new moms out there: jullie doen natuurlijk WEL middagdutjes. Duh. Zijn je nachten hartstikke gebroken, dan is Vata (het luchtelement) sowieso al verhoogd, en kunnen die slaapjes tussendoor je juist genoeg energie geven om de dag door te komen.

Dry brush: borstel je lichaam met een droge borstel. Dat stimuleert je lymfesysteem en helpt afvalstoffen af te voeren. Begin bij je voeten en werk met lange streken naar boven toe, richting je hart. Maak ronddraaiende bewegingen op je gewrichten en buik. Smeer je daarna eventueel in met sesamolie en neem een (koude..!) douche.

Voor de zon: sta op voor de zon opkomt. Begin je dag met warm water met citroen, eventueel gember en honing. Zorg daarna dat je actief bent. Zonnegroeten zijn perfect. Meer fysieke, intensieve vormen van yoga zijn gepast in het Kapha seizoen, om de boel op te warmen en in beweging te brengen.

Buitenlucht: zorg dat je lekker veel buiten komt. Het weerzien met de zon doet al veel goed. Is het echt lekker warm, dan is een zonnebad voor het middaguur ook heel opbeurend. Ga wandelen, met je kinderen naar het park, touwtje springen, hardlopen voor mijn part. Doe wat jou een vreugde en vitaliteit brengt. En je mag daar best wel bij zweten zo nu en dan 😉

Spontaan: denk ‘licht’ en ‘spontaan’ over elk aspect van je leven. Wees spontaan! Plan eens zomaar een leuk uitje, bel onaangekondigd bij een vriendin aan, verras je lief… Door uit je oude vertrouwde gewoonteroutine te stappen, breng je meer licht en luchtigheid in je leven – een welkom geschenk voor Kapha.

Welk type is jouw kind?

volgens de Ayurveda