Aan de schijt: diarree bij kleine kinderen – en wat je kunt doen om ze te helpen
Waarschijnlijk ben ik niet de enige ouder die bruine poepbroeken heeft staan uitspoelen. Of die haar peuter om de twee en een halve minuut op de wc heeft moeten zetten, omdat de boel er gewoon ‘uit liep’. Super onhandig, vooral als er ook nog een baby rondloopt die er graag (letterlijk) met zijn neus bovenop zit. Aargh. Maar ook onhandig voor het kind zelf. Want die mini lijfjes drogen een stuk sneller uit. En hebben alle voedingsstoffen hard nodig voor de groeispurts die ze doormaken.
Wat is de reden van (peuter)diarree? En waarom hebben sommige kinderen het vaak en anderen bijna nooit? En moet je je zorgen maken? Hier een smeuïg blog over kinderdiarree. Smakelijk!
Allereerst: diarree is een hele normale, en goede, reactie van het lichaam. Er gelijk een diarreeremmend goedje in stoppen niet – dat is alsof je zegt: doe geen moeite zelf te ontgiften, houdt het maar liever binnen en onderdruk de boel. Niet de bedoeling. Althans, dat is het geval wanneer diarree optreedt tijdens ziekte. Wanneer er een virus, bacterie of ander ongein in het spel is. Want dan probeert het lijf zich daarvan te ontdoen, op een nogal onhandige manier wat menig moeder betreft. Maar die ziekte-diarree laten we vandaag even buiten beschouwing. Vandaag hebben we het over de ‘niet ziek maar wel aan de racekak ‘ gevalletjes. Want heeft je kindje zonder direct aanwijsbare oorzaak chronische diarree – 4 tot 10 keer per dag dunne ontlasting – dan is er waarschijnlijk meer aan de hand.
De allerkleinsten
Na de eerste hapjes
Oké, het is zo ver: 6 maanden, vaste prak erin. Nu zijn er schijnbaar mensen die denken dat er dan ook direct een vaste drol uitkomt. Niet dus. Die darmen moeten nog aan de hele boel wennen. De overgang van mamamelk en de bijbehorende dunnen borstvoedingspoep, naar allerhande andere smaken en texturen is gróót! Het kan wel tot aan het tweede levensjaar duren voordat er een beetje normale ontlasting uitkomt – dat wil zeggen: een mooie, ‘overrijpe banaan’ achtige drol – en dat is helemaal normaal. Niks om je druk over te maken dus. Maar er zijn ook kleine kinderen die aan de lopende band dunne ontlasting hebben. Oók na het tweede jaar.
En dat is dus niet helemaal normaal. De kans is groot dat je kind dan minder nutriënten opneemt uit zijn voeding. Hartstikke zonde als je bedenkt wat een strijd het soms is om er een miezerige hoeveelheid broccoli erin te krijgen. Fijn als ze er dan in ieder geval iedere microgram aan voedingsstoffen uit opnemen, toch?!
Volg ons op instagram
Sappig
Fruitsap klinkt lekker gezond. Fruit, toch? Jawel, maar zonder de bijbehorende vezels is fruit niet zo heel fijn meer voor je lijf. Of het lijf van je kind. Het is namelijk een enorme stoot fructose geworden. Nu zal je kind van een glaasje appelsap niet direct aan de schijt gaan, maar krijgt het dagelijks véél vruchtensap te drinken, onder het motto van ‘hij lust geen water en sap is beter dan niks’ én weet hij niet goed raad met al die fructose, dan kan dat wel in peuterdiarree resulteren. Heeft je kind dus steeds onverklaarbare diarree, dan is de inname van vruchtensap beperken een goed idee.
Lactose intolerant
Een verborgen oorzaak van peuterdiarree kan lactose intolerantie zijn. Krijgt je kind wel melkproducten, maar kan het de lactose die erin zit eigenlijk helemaal niet handelen, dan zorgt het lijf er middels diarree voor dat de boel het lichaam zo snel mogelijk weer verlaat. Slim bedacht, maar niet zo heel handig als je kind 10 keer per dag met hoge nood naar de wc moet.
Te mager
Anno 2020 zou iedereen het ‘light’ ideaal wel achter zich gelaten moeten hebben. Ook en vooral als het onze kinderen betreft. Vet is nodig! Niet alleen voor een goede opbouw van hersenen – voor álles. Hydratatie is dan ook niet alleen vocht, maar beter: vocht én vet.
Vetten zorgen er ook voor dat de voeding langzamer verteerd wordt en meer tijd heeft om overtollig vocht los te laten. Is die tijd er niet voldoende, dan krijg je dunne ontlasting.
Darmflora
Blijft je kind, ondanks voedingsaanpassingen, maar chronische diarree houden, dan zou er ook sprake kunnen zijn van een disbiose in de darmen. Oftewel: de verhouding tussen de goede en niet zo goede bacteriën is zoek. Een ontlastingsonderzoek kan uitwijzen of dat bij jou kind het geval is. Mocht dat zo zijn dan is het verstandig om onder begeleiding van een (darmflora)therapeut de darmflora weer goed op te bouwen.
Bij grotere kindjes
De zogenaamde peuterdiarree komt voor bij kindjes tussen de 2-4 jaar. Daarna kun je je kind met recht geen peuter meer noemen… Wat niet wil zeggen dat ze soms niet óók aan de dunne zijn. Ook als ze niet ziek zijn. Voedselintoleranties spelen hierbij een rol, evenals bovengenoemde disbalans in de darmflora. Dat is dus zeker het checken waard. Maar waarom hebben sommige kinderen, los van intoleranties en dergelijken, meer neiging tot dunne ontlasting dan anderen? Dat brengt ons bij de Ayurveda en zijn onderscheid tussen bepaalde types mens. Of kind, dus.
Héét
In het blog over Pitta kinderen, hadden we het al over kinderen die van nature nogal vurige van aard zijn. Deze kinderen hebben, wanneer ze uit balans zijn, meer kans om diarree te krijgen. Het overtollige vuur zorgt ervoor dat het voedsel te snel door het spijsverteringskanaal gaat. De spijsvertering is té heet en het vuurtje maakt de stoelgang als het ware vloeibaar. Doordat het zo snel weer het lichaam verlaat, is er te weinig tijd om alle overtollige vocht eruit te onttrekken. Vandaar dat de ontlasting dun wordt. En ander nadeel van een spijsvertering die zo op turbo staat, is dat er minder voedingsstoffen opgenomen. Daar is simpelweg geen tijd voor. Pitta kinderen raken sneller oververhit, waardoor ze dus sneller aan de dunne zijn.
In sommige gevallen raakt door al dat vuur ook de darmwand ontstoken. Als reactie daarop gaat het lichaam extra slijm aanmaken, ter bescherming. Maar als zich teveel slijm opbouwt aan de binnenkant van de darmwand, worden voedingsstoffen niet goed opgenomen.
Voldoende vocht
Als je kind dunne ontlasting heeft, verliest het ook telkens meer vocht dan nodig is. Daarom is het verstandig er goed op te letten dat je kind voldoende drinkt. En dan bedoel ik geen cola of sinas. Of appelsap dus. Nee, gewoon water – liefst warm – of thee. Ook kun je zelf een super hydraterend drankje maken dat je kunt geven wanneer je kind diarree heeft – ook wanneer het ziek is, koorts en dunne ontlasting heeft.
- Pers drie rijpe – en dus niet al te zure – citroenen of limoenen uit
- Combineer dit met 3 koppen water
- Voeg 1 theelepeltje zout toe
- Voeg een halve kop palmsuiker toe
- Mix dit heel goed door elkaar
- Bewaar in een thermoskan en laat je kind er de hele dag door kleine slokjes van drinken
Voeding tegen diarree
Sommige voedingsmiddelen zijn erg goed bij diarree. Is er echter sprake van ontstekingen, doordat Pitta te hoog is en er dus teveel hitte in het systeem is, dan is het slim om eerst de ontsteking aan te pakken. Door het beschermende slijm kunnen die voedingsmiddelen anders niet hun werk doen, omdat ze niet goed opgenomen worden. Is er inderdaad sprake van een ontstoken of geïrriteerde darmwand, dan komt het welbekende keukenkruid kurkuma goed van pas. Dat is een ster tegen ontstekingen. Je kunt een theelepeltje mixen met wat (rauwe) honing en dit 3 tot 6 maal per dag aan je kind geven gedurende enkele dagen. Merk je dat er minder slijm is, dan kun je de volgende voedingsmiddelen inzetten. Ze helpen stuk voor stuk om meer vocht uit de ontlasting te trekken en de darmen te kalmeren. Daarnaast leveren arrowroot en tapicoa ook een hele stoot aan prebiotische vezels op, die het perfecte milieu creëren voor goede darmflora bacteriën..
- Nootmuskaat (maar niet teveel!)
- Arrowroot (bijvoorbeeld in deze mango pudding)
- Tapioca pudding
- Zwarte bessen(sap)
- Gestoofde appels
- Carobe
- Kaneel
volgens de Ayurveda
Wat kun je zelf doen tegen peuterdiarree?
- Geef je kind niet teveel vruchtensap, een half glaasje per dag is voldoende. Maar thee, water, water met een smaakje (wat citroen, een aardbei, bosbes, munt etc) is nog beter
- Let erop dat je kind voldoende vetten binnen krijgt. Goede verzadigde vetten als kokosolie, roomboter of ghee, maar ook extra vierge olijfolie en omega 3 vetten uit vette vis of visolie (of algen) capsules.
- Laat testen of je kind een lactose intolerantie heeft
- Zorg dat het voldoende groenten en (heel) fruit binnenkrijgt om voor extra vezels te zorgen. Ook hele granen zijn goed voor extra vezels, eventueel glutenvrij.
Wat kun je zelf doen wanneer oudere kindjes steeds diarree hebben?
- Heb je een Pitta (vuur) kind? Let er dan op dat je niet teveel verwarmende voedingsmiddelen geeft. Ook zure, zoute en pittige voedingsmiddelen worden warm in het spijsverteringsproces. In dit blog lees je meer over een Pitta balancerende levensstijl.
- Geef je kind gedurende de dag steeds kleine beetjes kokoswater, op kamertemperatuur. Dit werkt super verkoelend en balancerend voor een vurig kind.
- Vermijd in ieder geval tomaten, tomatenketchup of tomatenpuree, paprika’s. Deze zijn erg verhittend.
- Maak de voeding niet te pittig! Laat de knoflook en ui even links liggen en kies voor verkoelende, milde kruiden. Dille, basilicum, peterselie, koriander etc zijn perfect.
- Geef je kind kamille thee te drinken. Dit is heel mild en verzacht ook eventuele kramp die met diarree gepaard kan gaan.