Heb je zelf invloed op je borstvoeding?

Borstvoeding geven is iets magisch. Dat er ‘zomaar’ melk uit je borst komt. En je baby vervolgens op wonderbaarlijke wijze van garnaaltje naar mollige baby groeit. Geniaal toch? Maar niet voor iedereen is borstvoeding geven appeltje eitje. Sommige moeder lijken in de wieg gelegd om borstvoeding te geven, terwijl het voor anderen een kwelling is. Aarzel niet om aan de bel te trekken. Er zijn tegenwoordig zoveel kundige lactatiedeskundigen!
Daarnaast kun je zelf ook veel doen om de melkproductie te stimuleren. Hier een holistische kijk op borstvoeding geven.

Heb je invloed op je borstvoeding?

Om maar met de deur in huis te vallen: ja. Ja, wat jij eet heeft effect op je borstvoeding. Hoe zou het ook anders kunnen, als de melk van jouw eigen bloed gemaakt wordt? In de Ayurveda hechten ze daarom enorm veel waarde aan het dieet van een borstvoedende mama. Niet alleen om te garanderen dat de melkproductie op gang komt, maar ook dat de melk van de hoogst mogelijke kwaliteit is. Het is immers het mono-dieet van je baby tot hij een maand of zes is! Dan wil je wel dat dat dieet tjokvol goede stoffen zit, niet?

Veggiemonster in the making

De smaken die jij eet, komen via je borstvoeding ook bij je baby terecht. Ben je dus een enorme zoetekauw en vermijd je alles wat groen is als de pest? Kans is groot dat jouw baby die voorkeur dan van je overneemt. En jij straks met je treurige broccoliprakje blijft zitten. Het blijkt namelijk dat de smaken die jij eet de smaak van je melk beïnvloeden (1). Ergens wel handig. Voor jezelf gelijk een stok achter de deur om gezond te eten. En alle smaken in je dieet te integreren. Zodat je nú je kleintje kan voorprogrammeren op het eten van broccolistronken en granaatappelpitjes. En zeewier. Dat soort dingen. Baby’s van moeders die regelmatig zeewier eten, werken het later zonder mokken weg. Die van mij stelen soms een pak sushivellen uit de keuken en proppen de hele boel achter elkaar naar binnen… Dat hebben ze niet van mij, want zo dol ben ik er niet op, maar grappig is het wel.

“Onderschat niet de kracht van je gedachten!”

Emoties

Om nog een stapje verder te gaan: ook je emoties hebben invloed op je borstvoeding, aldus de Ayurvedischa. Angst, zorgen, stress… ze beïnvloeden niet alleen hoe jij je voelt, maar ook hoe jij je baby zit te voeden, hoeveel melk er is en van wat voor kwaliteit die is. Natuurlijk kun je niet altijd zen zitten zijn met je spruit, dat weet ik als geen ander. Maar een oogje op je emotionele welzijn houden is niet verkeerd. Lange, diepe ademhalingen waarbij je uitademing langer is dan je inademing, geeft je systeem een teken dat alles goed is. Het activeert je parasympatisch zenuwstelsel. Oftewel: het ‘rest and digest’ (and make milk!) systeem. Ik geloof echt – en heb in mijn omgeving genoeg voorbeelden gezien – dat wanneer je super angstig bent dat er niet voldoende melk zal zijn, dat er ook niet is. Soort van selffulfilling prophecy. Natuurlijk kunnen er ook technische zaken zijn waardoor de boel niet op gang kom, maar onderschat niet de kracht van je gedachten!

Levenskracht

We hebben het al wel eens eerder over ‘Ojas’ gehad. Een beetje kort door de bocht vertaald als levenskracht. Ojas kun je versterken door de voeding die je eet, door de manier waarop je leeft en hoe je er mentaal voor staat. Ojas geef je tijdens de zwangerschap vanaf de achtste maand door aan je baby (het kan dus zijn dat je je die maand een beetje ‘wiebelig’ voelt, omdat Ojas heen en weer gaat tussen jou en je uk én het is super belangrijk om die maand goed te eten en voldoende te rusten). Maar na de bevalling gaat het proces door: via de borstvoeding! Je geeft je baby letterlijk het levenselixer. Niet alleen helpt het je baby om levenskrachtig en vitaal te worden, het geeft hem ook een sterk immuunsysteem.
Punt is: wil je iets door kunnen geven, dan moet je er in eerste instantie wel zélf over beschikken. En dat brengt ons weer bij gezonde voeding. Zorg dus goed voor jezelf, dan doe je dat indirect ook voor je baby!

Wat heb je nodig?

Proteïne

Veel mensen denken dat je met name een hele sloot proteïne nodig hebt om voldoende melk te kunnen maken. Volgens Anthony William aka Mediacal Medium (2) is dat niet het geval. Borstvoeding zelf bevat ook maar weinig proteïne – meestal maar zo’n 1% tot 1,5%. Voor de rest is het vooral koolhydraten, want daar groeit je kleintje goed op. En zijn hersenen ook. Fruit skippen omdat het te zoet zou zijn, is volgens hem echt bizar. We hebben die koolhydraten juist nodig! Hij vertelt over vrouwen bij wie de melkproductie eindelijk (weer) op gang kwam nadat ze weer aardappels toevoegden aan hun dieet… Ook koolhydraat bommetjes! Natuurlijk heb je ook proteïne nodig. Voor je eigen herstel bijvoorbeeld. Maar als je gezond eet kom je daar al snel aan en hoef je geen spastische Paleo of Keto achtige toeren uit te halen. Een eiwitshake als je lijf aangeeft meer nodig te hebben is prima als je een goede bron van proteïne kiest. Mijn favorieten zijn proteïnepoeders gemaakt uit rijst, hennep, erwten etc. Soja skip ik liever. Ook wei-eiwit is een goeie als je die van grasgevoerde koeien neemt.

Voldoende voeding

Maar simpelweg GENOEG eten is misschien nog wel het belangrijkste. Met je gezonde, boeren verstand kun je dat natuurlijk wel bedenken. Duh. Maar hoeveel vrouwen gaan er niet aan de lijn denken nog vóór baby er goed en wel is? Calorieën beperken omdat je weer snel in je skinny jeans wilt passen is nu geen goed idee. Die broek komt heus wel. Je melk echter niet altijd. En echt, wat is nu belangrijker? Je hebt minimaal 2300 tot 2500 calorieën per dag nodig, mocht je ze willen tellen. En tel dan vooral of je wel genóeg binnen krijgt! Ben je super actief dan heb je zelfs nog meer nodig.

Goede vetzuren

Omega 3 is super belangrijk. Niet alleen om een postpartum depressie te voorkomen, maar ook om een mombrain tegen te gaan. En om de ontwikkeling van je baby’s hersenen te ondersteunen. Algenolie is de beste optie, aangezien visolie vaak ranzig is. Neem dagelijks minimaal 300 milligram. Ervaar je mombrain verschijnselen of heb je een postpartum depressie, dan heb je (veel) meer nodig. Het beste doe je dat in overleg met een orthomoleculair, ayurvedisch of anderszins openminded arts.

Knoflook, kool en andere verboden

Als kersverse moeder wordt je met allerlei verboden om de oren geslagen. Ben je eindelijk van de zwangerschap no-go’s af, krijg je de borstvoedingmaffia… En ergens zit er wel waarheid in. Kijk, is je uk net geboren, dan is het inderdaad slim om pittige dingen te vermijden. Denk knoflook, ui, chilipepers… Maar ook chocola en alle kruisbloemige groenten zoals boerenkool, spruitjes, witte,- groene,- rode,- Chinese,- en groene kool. Bij sommigen zorgen ook eieren, peulvruchten, harde kaas of tofu voor krampjes. Anderen merken er weer helemaal niks van. Tja. Het is dus zelf even uitvogelen wat voor jullie werkt. Zijn er dingen die de klachten duidelijk verergeren, dan laat je die uiteraard staan. Wát krampjes horen erbij, dat hele darmsysteem moet immers nog opstarten, maar het moet wel binnen de perken blijven. Als je ooit een baby met krampjes hebt gehad, weet je dat je álles wilt doen om hem daarvan te verlossen. Naast je voeding aanpassen, kan een osteopaat soms ook uitkomst bieden. Hier lees je een interview met een osteopaat die gespecialiseerd is in het werken met piepkleine baby’s.

“We doen allemaal ons allerbeste best, en soms is dat een handvol koekjes terwijl we Netflixend de baby voeden. So be it.”

Koekies voor mama

Voor ik ging bevallen, had ik een grote pot vol koekjes gebakken. En daarop met koeienletters gezet: LACTATIEKOEKJES. Meer omdat dat nogal vies klonk – en de koekjes nogal lekker waren. Dat etiket zorgde ervoor dat de hele lading niet binnen twee uur soldaat gemaakt was door iedereen behalve mama. Werkt dat echt, zo’n koek?
Nou kijk, tot op zekere hoogte wel. Ze zitten namelijk vol met borstvoeding bevorderende ingrediënten. Haver bijvoorbeeld. Of lijnzaad. En edelgist. Daar komt nog bij dat moeders door al het gemoeder zichzelf vaak half uithongeren. En geen tijd nemen om iets fatsoenlijks voor zichzelf te maken. Staat die pot koekjes naast je borstvoedingsstoel (of bank, of bed) dan is het makkelijk pakken. En krijg je de broodnodige calorieën binnen. Dat vervangt natuurlijk geen gezond eten – hoor ik daarbij te zeggen. En nee, dat klopt. Maar. Soms wel. Even. Zo, dat is eruit. We doen allemaal ons best en soms is ons allerbeste best een handvol koekjes, terwijl we al netflixend de baby voeden. So be it.
Hier vind je een recept voor de allerbeste lactatiekoekjes. Ze zijn gluten,- zuivel,- én suikervrij. Dus. Best gezond.

Thee

Drink jij niks, dan valt er ook weinig melk te maken. Zo simpel is het. Super belangrijk dus dat je niet vergeet te drinken. En ik weet hoe makkelijk dat gaat. Halve dag voorbij, wéér vergeten. Niet doen dus.
En als je dan toch aan het drinken slaat, gebruik dat vocht dan om je melkproductie te stimuleren, mocht dat nodig zijn. Dat laatste is wel een ding: Is het NIET nodig, doe het dan ook niet. Dan heb je nog een troef achter de hand mocht het ooit wél nodig zijn. Enorme overproductie is namelijk ook niet fijn. I’ve been there. Wakker worden in een plas melk en borsten die op knappen staan. Niet lekker.
Hier vind je een recept voor borstvoedingsthee. Geen zin of geen tijd? Tegenwoordig kun je ook tig soorten borstvoedingsthee kopen. Weleda heeft een goeie, maar ook Pukka, een Ayurvedisch kruidenthee-merk. Ik vond die laatste zalig.

Borstvoeding bevorderende voedingsmiddelen

Hieronder een lijst met voedingsmiddelen die de borstvoeding stimuleren en ondersteunen. Handig om die in je dieet te integreren. Hang het lijstje op je koelkast en kies elke dag een paar favorieten. Buddha bowl met bruine rijst, bieten, avocado, venkel, amandelen en alfalfa iemand? Uiteraard gemaakt door je liefhebbende partner terwijl jij dromerig uit het raam ligt te staren met je uk… 😉

• alfalfa
• amandelen
• avocado
• gerst
• bieten
• bruine rijst
• wortels
• paardenbloem wortel en bladeren
• venkel
• fenegriek
• melk
• haverstro (daar kun je thee van zetten!)
• brandnetel
• haver(mout)
• framboosblad
• shatavari
• Edel,- of biergist

En nogmaals

Loop je vast met het geven van borstvoeding? Trek aan de bel! Soms is alleen de blik van een andere vrouw genoeg om te ontspannen. Of moet je je baby nét even wat anders aanleggen. Of is er iets heel anders aan de hand. Toen mijn eerste zoon een dag oud was, wilde hij niks drinken. Urenlang. Ik begon me zorgen te maken want dat kind moest toch iets binnenkrijgen? Bevriende lactatiedeskundige gebeld, borstvoedingsbijbel erbij opengetrokken… De lactatiedeskundige zat nog geen vijf minuten bij me, luisterde naar mijn verhaal, en het kind begon te drinken. Hij was gewoon nog uitgeteld van de bevalmarathon! Zo simpel is het soms. En soms ook niet. Maar: trek aan de bel, er is heel vaak gepaste hulp voor handen!

Bronnen:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28903109/
2. http://www.medicalmedium.com