Zó krijg je je spijsvertering weer op de rit na de bevalling

Vlak na de bevalling is je spijsvertering vaak niet wat het geweest is. Hallo verstopping en indigestie… Niet raar ook. Er is nogal wat gebeurd in dat buikgebied de afgelopen negen maanden, met als klap op de vuurpijl een hele bevalling. Met deze tips kun je ervoor zorgen dat je spijsverteringsvuurtje opgestookt wordt. Zodat je je voeding weer goed kunt verteren én opnemen. Meer energie, een sneller herstel en voedzame borstvoeding zijn het resultaat.

Een gat in je buik

Naja, niet letterlijk natuurlijk. Maar energetisch kun je het wel een beetje zo zien: een gat in je buik. Daar waar negen maanden lang een baby heeft gezeten, zit nu opeens niks meer. En niks creëert een gat. Een leegte. Ik snap ook wel dat nu jij je baby in je armen hebt. En die leegte je worst zal wezen. Maar voor je lichaam is het wél even schakelen.
Na de bevalling is ‘Vata’ – het luchtelement – namelijk erg verhoogt. Die neerwaartse kracht heeft heel hard gewerkt om je kindje eruit te krijgen. En staat nu nog steeds op ‘aan’. De leegte die je kindje achterlaat creëert meer Vata in je lijf. Het slaapgebrek, de hele nieuwe situatie, de borstvoeding, het ‘totaal-geen-ritme-meer- in-de-dag’… dat alles verhoogt Vata. Zaak dus om daar balans in te brengen.

Geef jezelf tijd

Tijd is kostbaar – en het grootste geschenk wat je jezelf die eerste periode kunt geven. Die bubbel, die mini vingertjes, die pasbevallen roes komt nooit meer terug. Geniet ervan, rust uit, probeer te zakken in waar je nu bent. Oók als dat soms helemaal niet zo genieten is. Deze tijd is bestemd om aan elkaar te wennen. Stofzuigen heeft nu geen prioriteit en ‘wie het eerste weer op de been is’, is een wedstrijdje met desastreuze gevolgen. Eet goed, rust uit, bouw nieuwe kracht op. Die eerste 40 dagen na de bevalling hebben een impact op de komende 40 jaar van je leven. JAAR, ja. Mocht je een alibi nodig hebben om jezelf rust te gunnen, dan lijkt dit me een acceptabele.

Spijsvertering on hold

Bij de meeste mensen is de spijsvertering na de bevalling niet zo best. Wat NIET wil zeggen dat je geen honger hebt. Oh man, soms kun je gevoelsmatig wel acht borden leegeten en nog steeds niet verzadigd zijn. Tja, borstvoeding… en herstellen… dat kost energie! Maar dat wil óók weer niet zeggen dat je als een malloot aan de lasagne, biefstukken en mac & cheese moet gaan. Want hoe lekker misschien ook, je lichaam kan dat waarschijnlijk nog niet aan.
Eten is super belangrijk. Maar verteren minstens zo. Verteer je de boel niet, dan neem je het ook niet op. En heb je er in feite weinig aan – behalve een lekker smaak-kick. En dat is ook prima, maar wil je je lijf ondersteunen om langzaamaan weer meer spijsverteringsvuur op te bouwen, dan kun je beter voor super voedzame, maar licht verteerbare gerechten kiezen. Let er wel op dat je GENOEG binnen krijgt. Heb je nog honger, dan heb je dus nog niet genoeg. Het kan best zijn dat je veel meer moet eten dan je gewend was. En dat is oké.

Hoe stook je je spijsverteringsvuur weer op?

Hier tien tips. Je mag ze allemaal integreren in je leven. Op één voorwaarde: dat het je niet meer stress oplevert dan je al hebt. Goed is goed genoeg. Je doet al enorm je best – we willen allemaal de perfecte moeder zijn – en het ook nog perfect willen doen qua voeding werkt averechts. Doe wat je kunt. Laat wat je niet kunt. Punt. En: vraag hulp. Een postpartum doula kan je veel uit handen nemen en heeft zelf ook kennis in huis om je zo goed mogelijk te begeleiden na de bevalling. Oók wat voeding betreft. En je partner kan ook best in de pan roeren. Of je moeder. Dus. Met dat in je achterhoofd, hier de tips:

1. Kies voor vloeibare, soepige voeding

Ben je pas bevallen, dan kun je het beste je voeding langzaam opbouwen. Begin met kruidenthee, dan bouillon, gepureerde soep, rijstepap, havermout… tot je weer ‘normaal’ eet. Dat wil niet zeggen dat je een hele dag aan de kruidenthee moet zitten. Ik ging zelf die stadia in een dag of twee door. Beginnend met kruidenthee, bouillon en daarna al snel pap. Want: honger! En zolang het goed voelt in je buik en je de boel verteert, zit je goed. Soepjes blijven gedurende die hele postpartum periode geweldig. Ze leveren moeiteloos een hele stoot nutriënten, maar óók vocht. En welke moeder vergeet er niet regelmatig te drinken? Om voldoende melk te maken, heb je zelf ook voldoende vocht nodig. Soep dus!

2. Kies voor warme voeding

Warme voeding is na de bevalling een stuk beter dan koude. Je bent veel bloed verloren en daarmee ook veel warmte. Via je voeding wil je jezelf nu van binnenuit verwarmen. Komt er veel kou in je buikgebied, dan kan dat de bloedcirculatie verminderen. En dat maakt het lastiger voor je baarmoeder om terug te keren naar haar pré-zwangere staat van zijn. Bovendien zorgt warmte ervoor dat je innerlijk vuurtje meer opgestookt wordt en is het makkelijker verteerbaar. Het vuurelement is er namelijk al overheen gegaan toe je het kookte. Dat neemt voor een deeltje die taak voor jou uit handen. Grote salades, rauwe wortels, ijs, bakjes yoghurt… allemaal niet aan te bevelen die eerste periode. Ben je nou hartje zomer bevallen en heb je het snikheet, dan is het een beetje een ander verhaal. Niet dat je dan gelijk bakken vol Ben & Jerrys naar binnen moet werken, maar je kunt wel kiezen voor voeding op kamertemperatuur. Wil je graag sapjes maken, blend er dan bijvoorbeeld een halve avocado doorheen. En drink ze vooral niet ijskoud.

3. Kies voor simpele gerechten

Wil je je spijsvertering een handje helpen, kies dan voor eenvoudige gerechten. Hoe ingewikkelder ze zijn en hoe meer ingrediënten ze bevatten, hoe meer moeite het je lichaam kost om de boel te verwerken. Lasagne met vlees, kaas, pasta en groenten is dus niet zo’n handig kraamgerecht.

4. Kies voor voldoende vet

Een vetarm dieet is niet geschikt voor nieuwe mama’s. Hoe groot de wens misschien ook is om weer in je skinny jeans te passen. Gewoon niet doen. Die kilo’s gaan er op den duur heus wel af. Bovendien heb je zelfs om af te vallen wat vet nodig: het stimuleert namelijk je metabolisme. Maar belangrijker nog is dat vet je helpt om langdurig energie te hebben. En geloof me, dat heb je hard nodig met een newborn! Vetten helpen je ook om van binnenuit warm te worden en stimuleren je spijsvertering. Vooral Ghee (geklaarde boter) staat daarom bekend. Vroeger kregen Indiase moeders een enorme pot Ghee na de bevalling en aten zich daar gedurende de postpartum periode helemaal doorheen..!
Omega 3, zoals je die vindt in vette vis of algenolie, is heel belangrijk voor je baby’s zenuwstelsel, hersenen en ogen, maar óók om een ‘mombrain’ of postpartum depressie te voorkomen. Kies ruimschoots uit goede vetten en integreer die in je dieet. Bijvoorbeeld:

• Ghee
• Roomboter
• Notenpasta’s
• Kokosmelk
• Eieren
• Vette vis zoals makreel, sardientjes, ansjovis
• Olijfolie en olijven
• Sesamolie
• Avocado
• Zachte geitenkaas

5. Kies voor voedingsmiddelen die de borstvoeding bevorderen

Kijk, eten moet je toch. Dan kun je net zo goed voedingsmiddelen kiezen die de borstvoeding stimuleren en ondersteunen. Denk aan havermoutpap, brandnetel en framboosblad thee, venkel, bieten, amandelen, wortels, rijst, avocado, alfalfa, fenegriek… Of bak zelf melkfabriek koekjes! Daarnaast is het slim om voeding waar je baby last van heeft te laten staan. De welbekende zijn kolen, spruitjes, broccoli, grote peulvruchten, knoflook, ui en pittig kruiden… maar bij alles geldt: observeer hoe jouw baby reageert. En pas je voeding daar op aan. Krijg JIJ zelf ergens meer ‘lucht’ van – oftewel, ga je er scheten van laten – dan is de kans groot dat dat bij je baby ook het geval is. Slim om die dingen in ieder geval een poosje achterwege te laten!

6. Kies voor minder droge voeding.

Cräckers, popcorn en andere super droge voedingsmiddelen zijn niet zo geschikt na de bevalling. Vata heeft van zichzelf al droge kwaliteiten. Je wilt de boel nu juist meer smeren in plaats van uitdrogen. Meer Vata in je systeem kan je spijsvertering van de wap helpen en je angstig en chaotisch maken. In plaats van een zak chips zou je dus beter een gepofte zoete aardappel met ghee kunnen eten. Of een warme kom havermout in plaats van kwark met granola.

7. Kies voor verwarmende kruiden

Kruidt je eten mild en met verwarmende kruiden. Kruiden helpen enorm goed om je spijsvertering te verbeteren en leveren naast een rijkere smaak ook antioxidanten en andere macronutriënten. Maak bijvoorbeeld Golden Milk met kurkuma en kaneel, kook saffraan, kaneel en kardemom door je havermoutpap, drink warme gemberthee, verwerk komijn in je soep…
Kruiden die geschikt zijn na de bevalling zijn onder anderen:

• Kaneel
• Kardemom
• Saffraan (heel goed voor de baarmoeder – niet tijdens de zwangerschap gebruiken)
• Kurkuma
• Koriander
• Komijn
• Venkel
• Basilicum
• Gember
• Oregano
• Zwarte peper

8. Kies voor voldoende proteïne en ijzer

Via je voeding kun je heel veel van de benodigde voedingsstoffen die je nu nodig hebt binnen krijgen. Een goede multi is altijd fijn, maar vervangt nooit een goed dieet. Je hebt voldoende proteïne nodig om te herstellen van de bevalling, maar ook voor de melkproductie. In sommige gevallen is vlees een goede optie (kies dan zo veel mogelijk wild, duurzaam vlees) wanneer je spijsvertering weer wat op de rit is. Of kies in eerste instantie voor vleesbouillon. Maar ook eieren, volvette zuivel, noten, peulvruchten, hennepzaad en zelfs de meeste groenten bevatten (wat) proteïne. IJzer heb je nodig om je bloed op te bouwen en energie te hebben. Alles over ijzertekort lees je in dit blog en hier, hier en hier vindt je drie recepten voor een ijzerrijke maaltijd.

9. Kies voor versgemaakt eten

Kook het liefst op de dag zelf, dan bevat je voeding de meeste voedingsstoffen. Een goede tweede is om vooruit te koken voordat je gaat bevallen en je vriezer vol te gooien met voedzame soepen en dergelijken. Ayurvedisch gezien is dat niet ideaal, maar mijn eigen ervaring is dat het soms een lifesaver is. Vul je vriezer met pompoen/linzen soep, romige courgettesoep, zelfgemaakte pesto’s, kokosmelk curries… alles wat je lekker vindt!

10. Kies voor vocht

Drink, drink, drink! Je bent tijdens de bevalling veel vocht verloren en waarschijnlijk verlies je dat nog steeds. Wel eens wakker geworden in een plas zweet? Dat is je lichaam dat zijn best aan het doen is om je hormonen weer op de rit te krijgen! Voldoende drinken is super belangrijk, maar een flesje ijswater achterover gieten niet zo. Weet je nog die warmte? Drink je ijskoud water, dan is het alsof je een plens water op je spijsverteringsvuur gooit. En dat dooft. Niet handig! Het kost je lichaam veel energie om weer op de juiste temperatuur te komen. Zonde, want je kunt alle energie die je over hebt nu goed gebruiken! Kies dus liever voor gekookt en wat afgekoeld water. Is het hartje zomer, dan is kamertemperatuur ook prima. Maar laat in ieder geval de ijsblokjes staan. Kruidenthee, borstvoedingsthee, zelfgemaakte bouillon, kruidenwater, of gewoon warm water zijn allemaal prima. Laat de koffie, frisdrank en alcohol liever staan.

Dat was’m!

Bottomline is: zorg goed voor jezelf. Of laat goed voor je zorgen! Gun jezelf wat je nodig hebt en lig er niet van wakker als het eens anders loopt dan je het liefst zou willen. Eet wanneer je honger hebt (óók als dat midden in de nacht is en je al vijf uur aan het aanmodderen bent met je baby). Wees lief en zacht voor jezelf, net als voor je uk. Je hebt vooral warmte nodig nu: een warm nest, warme mensen, én warme voeding. Zodat je ontspannen in je postpartum bubbel kunt zakken. En optimaal kunt herstellen.

Je lijf zal je er dankbaar voor zijn!